ترجمه
گفت‌وگوهاي صلح در حال تزلزل اند، خشونت موج مي‌زند و نيروهاي امريکايي در حال خروج هستند
آيا دولت افغانستان مي‌تواند در برابر فشارها مقاومت کند؟
سیده مطهر Washington Post- Pamela Constable
عدم اطمینان روزافزون در مورد گفت‌وگوهای صلح با طالبان، صدای طبل قتل های هدف‌مند و خروج نیروهای امریکایی، تنش را در این‌جا به تب و تاب کشانده است و خواستار استعفای رییس جمهور اشرف غنی و روی کار آمدن دولت موقت شده است.
حامیان این طرح می‌گویند: با توجه به این‌که طالبان از به رسمیت شناختن دولت غنی خودداری می‌کنند، این طرح شانس بیشتری برای حل و فصل منازعات ۱۹ ساله در افغانستان و پایان دادن به خون‌ریزی های بی‌رحم را فراهم می‌کند. مخالفان این طرح آن را یک قمار خطرناک و غیرمسوولانه می‌دانند که به سود مجموعه‌یی از سیاست‌مداران فرصت طلب و قدرت دوست است.
جعفر مهدوی، قانون‌گذار سابق که در روند گفت‌گوهای صلح نقش دارد، گفت: «تنها راه برای عبور از بن بست فعلی تشکیل دولت موقت است. طالبان حکومت غنی را قبول نخواهند کرد و آنها به دولت او نخواهند پیوست.»
غنی بارها تاکید کرده است که وی در سمت خود برای ۵ سال کامل باقی خواهد ماند و گفت‌وگوهای صلح را به نتیجه خواهد رساند.
اما دور جدید گفتوگوها که از زمان آغاز آنها در ماه سپتامبر تقریباً بی‌نتیجه بوده اند، این هفته متوقف شد، زیرا دو نفر از مذاکره کننده‌گان برجستهٔ طالبان پس از بازدید از پاکستان نتوانستند برای رای‌زنی به گفتوگوها در قطر بازگردند.
سخن‌گوی این گروه در دوحه، پایتخت قطر، روز شنبه توئیت کرد که تیم های گفت‌وگو کننده هنوز در تلاشند تا یک دستور اساسی کار را برای گفتوگوها آماده سازند. اما هیأت کابل در گفتوگوها می‌گویند که با غیبت نامعلوم دو مذاکره کننده اصلی طالبان، عبدالغنی برادر و عبدالحکیم اسحق زی، روند کندتر شده است.
برادر، بنیان‌گذار جنبش طالبان، هشت سال در زندانِ در پاکستان بود، اما در سال ۲۰۱۸ به درخواست ایالات متحده برای شرکت در روند صلح آزاد شد.
نقش پاکستان در روند گفت‌وگوهای صلح در چند هفته گذشته به یک‌باره اهمیت جدیدی به خود گرفته است. این کشور مدت‌هاست که می‌گوید از گفتوگوها حمایت می‌کند و به دنبال یک افغانستان با ثبات است؛ اما هم‌چنین سال‌ها میزبان رهبران فراری طالبان بوده و شبه نظامیان خشن ضد-افغان را که در امتداد مرز طولانی و متخلخل بین کشورهای مسلمان همسایه فعالیت می‌کنند، پناه داده است.
پیچیده‌گی امور برای دولت افغانستان این است که در پانزدهم جنوری نیروهای امریکایی در افغانستان از ۵۰۰۰ سرباز به ۲۵۰۰ سرباز کاهش می‌یابند. این خواسته اصلی طالبان که قرارداد جداگانه‌یی با مقامات امریکایی در ماه فبروری امضا کردند، بود.
کاهش نیروها می‌تواند باعث شود که دولت افغانستان اهرم فشار باقی مانده خود را در گفتوگوها از دست بدهد. موقعیت غنی زمانی که وی توافق كرد كه ۵۰۰۰ مبارز طالب زندانی را تحت فشار امریكا برای عقد قرارداد فبروری آزاد كند، ضعیف شد.
مقامات پنتاگون روز سه‌شنبه گفتند که حتا اگر کنگره امریکا با خروج نیروها مخالفت زیادی داشته باشد؛ انتظار می‌رود که خروج این نیروها طبق برنامه پیش‌بینی شده پیش برود. یک لایحهٔ دفاعی که اخیراً تصویب شده، دولت ایالات متحده را از استفاده از بودجه برای پرداخت هزینه‌یی تنها گذاشتن حداقل نظامیان امریکا در افغانستان بدون «ارزیابی جامع و آگاهی از خطرات و تأثیرات» آن، منع می‌کند.
ادامه سطح بالای خشونت و حملات طالبان، مانع اصلی دیگر گفت‌وگوهای صلح است. موج اخیر قتل های هدف‌مند که مسوولیت آن توسط هیچ گروهی به عهده گرفته نشده، از جمله تیراندازی و بمب‌گذاری در موترها، باعث کشته شدن ده‌ها فعال مدنی، روزنامه نگاران، مقامات دولتی و دیگران شده است. مقامات افغانستان طالبان را مسوول این حملات می‌دانند و مقامات ارتش امریكا هفته گذشته نیز همین اتهام را مطرح كردند.
زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه دولت ترمپ برای صلح افغانستان هفته گذشته با چندین بازدید از منطقه، جلساتی را در پاکستان و قطر و هم‌چنین کابل برگزار کرد؛ در تلاش این که بقای قرارداد طالبان و ایالات متحده را تضمین کرده باشد.
خلیل‌زاد با رهبران سیاسی و دیپلمات های مختلف در کابل ملاقات کرد، اما غنی از دیدن وی خودداری کرد. رییس جمهور مانند بسياري از افغان‌ها از شرایط سخاوتمندانه معامله‌یي كه خلیل‌زاد با طالبان انجام داد، احساس خیانت می‌کند. اکنون آنها خلیل‌زاد را به عنوان شخص که بیش از حد در تلاش حل سریع مشکلات افغانستانی‌ها است، می‌شناسند، به ویژه در میان گزارش های رسانه های محلی مبنی بر تشویق و دلگرمی وی برای ایجاد دولت موقت. هفته گذشته خلیل‌زاد از هر دو طرف خواست که خشونت را کاهش دهند، اما طالبان را مقصر حملات هدف‌مند اخیر ندانست.
راس ویلسون، رییس مأموریت دیپلماتیک ایالات متحده در افغانستان، روز چهارشنبه در بیانیه‌یی در توییتر گفت که ایالات متحده برای ایجاد دولت جدید فشار نمی‌آورد.
وی نوشت: «ما از یک دولت موقت حمایت نکرده‌ایم و ایالات متحده نیز طرفداری نمی‌کند. نتایج گفت‌وگوهای صلح افغانستان به افغانستانی‌ها بستگی دارد و ما معتقدیم که این نتایج باید منعکس کننده آرزوها و خواست‌های مردم افغانستان باشد.»
عبدالله عبدالله، رییس شورای مصالحه، ماه ها گفته است که با ایجاد یک دولت موقت موافق است، در صورت که این امر به دور نماهای صلح کمک کند. عبدالله بزرگ‌ترین رقیب غنی برای ریاست جمهوری در دو انتخابات گذشته بود.
عبدالله سال گذشته در یک کنفرانس مجازی بین المللی گفت: «ما باید در افکار خود انعطاف پذیر باشیم. هیچ چیز نباید ما را از راه رسیدن به یک صلح پایدار و قابل قبول برای همه افغانستانی ها به شمول طالبان، خارج کند.»
برخی از مقامات و کارشناسان افغانستان از دولت موقت فقط به عنوان آخرین چاره نام برده اند.
داوود مرادیان، مدیر انستیتیوت مطالعات استراتیژیک افغانستان گفت: «تشکیل یک دولت موقت اکنون کاری نابه هنگام و غیرمسوولانه است. این به معنای از بین رفتن دولت فعلی است و دوطرف هیچ اختیار واقعی برای ایجاد آن ندارند. مطمئناً میان آنها جنگ خواهد شد. این امر ممکن است نتیجه احتمالی گفتوگوها باشد، اما نمی‌تواند در حرف اول این روند قرار گیرد.»
اما یک دولت موقت برای دست‌آوردهای دموکراتیک پس از خروج اجباری طالبان به چه معنا خواهد بود؟ این ترس هنوز باقی مانده است.
محمد خالد مومند، عضو پارلمان گفت: «مردم افغانستان از دولت موقت حمایت نمی‌كنند، زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد كه تشكیل این دولت بتواند جنگ در این كشور را پایان دهد. افغانستانی‌ها نمی‌خواهند دست‌آوردهای ۱۸ سال گذشته را از دست بدهند.
