سیاسی
ايجاد پايگاه‌های امريکا در خاک پاکستان منفعت امريکا در چيست؟
زماني که گروه طالبان به دولت امريکا در مورد حضور نيروهاي نظامي اين کشور در همسايه‌گي افغانستان هشدار داد، توجه عمومي به سمت پاکستان معطوف نشد. عده‌يي حتا فکر مي‌کردند که دولت امريکا احتمالاً پايگاه‌هايي را که ازبيکستان در سال 2001 در اختيار امريکا قرار داد تا از آن طريق عمليات عليه طالبان در داخل خاک افغانستان را انجام بدهد، دوباره اجاره مي‌کند. حتا اين احتمال هم مطرح شد که بخشي از نيروهاي امريکا در قزاقستان مستقر شوند، اما حالا به نظر مي‌رسد که در ميان همه کشورها، پاکستان گزينه محتمل‌تري براي امريکا است.
رسانه‌هاي بين‌المللي از احتمال استقرار نيروهاي هوايي امريکا در دو يا سه پايگاه نظامي در پاکستان خبر داده‌اند. گفته مي‌شود بخشي از گفت‌وگوهاي جنرال قمر باجوا با ليود آستين در مورد ادامه همکاري پاکستان و امريکا هم براي مبارزه با تروريسم در منطقه بوده است. پاکستان در سال 2001، پايگاه يعقوب آباد را که در ايالت سند قرار دارد، در اختيار نيروهاي امريکايي گذاشت تا از اين طريق به نيروهاي امريکايي در افغانستان خدمات لوژستيکي ارائه دهد. پايگاه ياد شده، در طول اين سال‌ها در اختيار امريکا قرار داشت و حالا گفته مي‌شود که اين پايگاه به جنگنده‌هاي امريکايي اختصاص خواهد يافت تا از طريق آن، حمايت هوايي از نيروهاي امنيتي افغانستان را اجرا کنند.
پاکستان هنوز در قبال اين گزارش‌ها هيچ واکنشي نشان نداده است اما حدود يک هفته پيش، شاه محمود قريشي، وزير خارجه پاکستان در مجلس سناي اين کشور تاکيد کرده بود که پاکستان هيچ پايگاهي در اختيار امريکا قرار نخواهد داد. آقاي قريشي گفته بود که پاکستان دوست ندارد تکرار تجربه دهه نخست قرن بيست‌ويکم را شاهد باشد. قريشي در اين سخنراني در مجلس سنا اظهار داشت که نه تنها پايگاهي در اختيار امريکا قرار نمي‌دهد، بلکه از پرواز هواپيماهاي بدون سرنشين امريکا بر فراز پاکستان هم ممانعت خواهد شد. اين اظهارنظر کاملاً خلاف ديدگاه مقام‌هاي امريکايي است که از ادامه همکاري پاکستان با امريکا براي حمايت از نيروهاي افغان در داخل خاک اين کشور خبر داده بودند.
با اين حال اظهارات مقام‌هاي پاکستاني با ديدگاه‌هاي کارشناسان مسايل سياسي در جنوب آسيا کاملاً متفاوت است. برخي از آگاهان مسائل سياسي منطقه، يکي از دلايل حمايت پاکستان از طالبان براي تداوم جنگ در افغانستان را خسته کردن امريکا و بيرون رفتن اين کشور از افغانستان مي‌دانند، با اين تفاوت که پاکستان مايل است پايگاه‌هاي نظامي امريکا را در خاک خود ايجاد کند، زيرا اين مسأله باعث مي‌شود در نزاع تاريخي ميان پاکستان و هند، پاکستان برگ برنده‌ي ديگري به دست آورد.
مسلماً اين حضور امريکا در منطقه، براي پاکستان ضررهايي نيز همراه خواهد داشت، از جمله اين‌که مخالفت اسلام‌گراها با دولت پاکستان را در پي خواهد داشت. اما از آنجا که سازمان اطلاعاتي پاکستان، بر تمامي جريان‌هاي افراطي و به خصوص بخش نظامي اين جريان‌ها، اشرافي بيش از حد دارد، احتمال اين‌که بتواند واکنش افراطي‌ها در پاکستان را کنترل کند، زياد است. هرچند مسلماً بخشي از جنگ افغانستان که دليل آن، حضور نيروهاي خارجي در اين کشور است، فروکش و به سمت پاکستان هدايت خواهد شد.
طالبان قبلاً هم درباره ايجاد پايگاه‌هاي نظامي امريکا به کشورهاي منطقه از اين هشدارها داده بود. شايد يکي از دغدغه‌هاي ديگر پاکستان هم تنش ميان گروه طالبان و دولت پاکستان در صورت استقرار امريکا در اين کشور باشد. طالبان با توجه به روابط گسترده خود مي‌توانند با تحريک طالبان پاکستان، با آنان براي برهم زدن امنيت پاکستان همکاري کنند.
به نظر مي‌رسد در حال حاضر با وجود گزارش‌هاي متعدد درباره استقرار پايگاه‌هاي امريکا در خاک پاکستان، هنوز ترديد اين کشور در مورد دادن مجوز به امريکا از بين نرفته است. البته امريکا تنها پاکستان را به عنوان گزينه مطرح در اين راستا در نظر ندارد و کشورهاي آسياي ميانه نيز از گزينه‌هاي قابل‌قبول و مطرح اند. با اين حال اولويت به پاکستان داده مي‌شود و امريکا منتظر خواهد ماند تا ظرف چند هفته ديگر، پاکستان رويکرد خود در قبال اين مسأله را مشخص کند.
ف آژند/ فارسي انديپندنت
