سیاسی
صلح و موفقيت افغانستان به مبارزه عليه فساد بسته‌گی دارد
تلاش‌هاي بالقوه در راستاي صلح و نتايج نشست 2020 جينوا گام‌هاي مثبتي در مسير صلح افغانستان بوده است. با اين وجود، حتا اگر روند صلح به موفقيت بي‌انجامد، افغانستان براي رسيدن به ثبات اقتصادي، مسير طولاني در پيش دارد. مبارزه با فساد و آوردن اصلاحات و بالابردن ظرفيت در نهادهاي کليدي دولتي براي تقويت روابط بين دولت و جامعه، و تأمين صلح پايدار در افغانستان بسيار مهم است.
تعهدات قانوني بين‌المللي افغانستان براي جلوگيري از فساد و پي‌گرد قانوني فاسدان، اساساً از کنوانسيون سال 2003 سازمان ملل عليه فساد نشأت مي‌گيرد، کنوانسيوني که افغانستان در بيستم ماه فبروري 2004 آن را امضا و در 25 آگست 2008 آن را تصويب کرد.
افغانستان در مبارزه با فساد پيشرفت‌هاي مداومي داشته است، اما اين کشور براي پيروزي عليه فساد مسير طولاني در پيش دارد. مبارزه با فساد يک عملکرد پيچيده است که قانون‌گذاري، تقويت نهادها، ايجاد سيستم، ديجيتالي‌شدن، داشتن اراده‌ي سياسي و هم‌چنان صلح و امنيت را شامل مي‌شود. علاوه بر اين، اين کشور براي موفقيت در اين راستا و رسيدن به هدف مورد نظر نياز به منابع و حمايت همکاران بين‌المللي دارد.
در حالي که افغانستان سرگرم بازسازي نهادهايش بود، دانمارک به عنوان يکي از حاميان اصلي اين کشور در بخش قانون و عدالت در طول دو دهه‌ي گذشته در کنار افغانستان بوده است. دانمارک با داشتن سياست «تحمل صفر در برابر فساد»، هم براي هزينه‌هاي داخلي دولت و هم براي استفاده از بودجه‌هاي توسعه‌يي بين‌المللي خود، نقش اصلي را در حمايت از اقدامات عليه فساد در افغانستان ايفا کرده است.
دانمارک از طريق همکاري با برنامه‌ي توسعه‌يي سازمان ملل در افغانستان، از مبارزه با فساد، ايجاد شفافيت و يک‌پارچه‌گي حمايت مالي کرده است. پروژه‌ي (ACTION) از تقويت نهادها و تعامل مردم براي افزايش مشارکت عمومي و اعتمادسازي در نهادهاي امنيتي و عدلي افغانستان پشتي‌باني مي‌کند. اين پروژه در بخش‌هاي دولتي از مرکز عدلي مبارزه با فساد اداري براي افزايش ظرفيت‌شان در مبارزه با فساد در سطوح بالا حمايت کرده و در بخش مشارکت عمومي اين پروژه براي بهبود اعتماد در دولت با جامعه‌ي مدني همکاري مي‌کند.
جمهوري کوريا در همين راستا، مسير توسعه را سريع طي کرده است. کشوري که از خاکستر جنگ دهه‌ي 1950 برخاست و به عضويت سازمان همکاري اقتصادي و توسعه (OECD) و کميته‌ي کمک و توسعه درآمد. اين کشور در طول اين سال‌ها در زمينه‌ي چه‌گونه‌گي مبارزه با فساد تجربه و دانش بسياري اندوخته است.
با پشتي‌باني پروژه‌ي (ACTION) که توسط دانمارک حمايت مالي مي‌شود، همکاري سفارت جمهوري کوريا و مرکز پاليسي يوان‌دي‌پي در سئول، يک برنامه‌ي تبادل تجربه با دفتر دادستاني کل، مرکز عدلي مبارزه با فساد اداري و کميسيون تازه ايجاد شده‌ي مبارزه با فساد برگزار شد. نشست مشترک نشان داد که چه‌گونه کميسيون مبارزه با فساد و حقوق مدني جمهوري کوريا (ACRC) از ابزارهاي راهبردي براي پيش‌گيري از فساد استفاده کرده است. اين ابزارها شامل اين دو مورد مي‌شود:
تشخيص ابتکار مبارزه با فساد براي نظارت از تلاش‌ها (AIA) و جلوگيري از فساد در نهادهاي عمومي.
ارزيابي خطر فساد (CRA) براي از ميان برداشتن خطرات فساد در لوايح و قوانين.
اين ابزارها توانست براي اي‌سي‌آرسي «ACRC» يک سازوکار موفق ايجاد کند. اي‌سي‌آرسي طي دو دهه‌ي گذشته توانست از اين طريق سازمان‌هاي دولتي و خصوصي را وادار کند تا مبارزه با فساد را نهادينه کرده و نگرش‌هاي فعال را عليه فساد اجرايي کنند. تجربه‌ي کوريا اهميت ادغام اقدامات عليه فساد در تمام فعاليت‌هاي دولت و سازوکارهاي ارايه‌ي خدمات براي حاکميت پايدار بر ضد فساد را نيز برجسته مي‌کند.
فساد براي افغانستان يک مسأله‌ي اساسي است، همان‌گونه که اين کشور در نشست جينوا براي افغانستان در مبارزه عليه فساد تعهد کرد. اين مسأله در چهارچوب همکاري با افغانستان براي ادامه‌ي پشتباني، يکي از شروط اصلي جامعه‌ي جهاني نيز به شمار مي‌رود.
مبارزه با فساد براي سازمان ملل موضوعي اصلي در رسيدن به توسعه‌ي پايدار يا «اس‌دي‌جي» است. «اس‌دي‌جي» پيوند روشني ميان فساد و جوامع صلح‌آميز و فراگير ايجاد مي‌کند. اين نهاد و اهداف آن در کاهش رشوه، تقويت نهادها و دست‌رسي به اطلاعات نه‌تنها از آرزوهاي ارزش‌مند است، بل از شرايط مهم براي دست‌يابي به توسعه‌ي پايدار نيز به شمار مي‌رود.
مبارزه با فساد کار دشواري‌ست که نياز به تلاش‌هاي درازمدت و تعهد دارد، اين يک روند دوام‌دار است که نه‌تنها به مشارکت نهادهاي دولتي بل‌که به مشارکت مردم براي پاسخ‌گويي نهادها، شفافيت‌سازي و مسئوليت‌پذيري و ارايه‌ي خدمات يک‌سان به جامعه نيز نياز دارد.
خوش‌حال‌ام که مي‌بينم دفتر دادستاني کل، کميسيون مبارزه با فساد و مرکز عدلي مبارزه با فساد اداري افغانستان براي جلوگيري، بررسي، پي‌گرد قانوني و رسيده‌گي به پرونده‌هاي فساد گام‌هاي عملي برداشته‌اند. مبارزه با فساد نيازمند تقويت نهادهاست که از طريق ايجاد ظرفيت‌سازي نهادي و فني آنان به شيوه‌ي پايدار ايجاد مي‌شود.
دانمارک و جمهوري کوريا، از طريق برنامه‌ي توسعه‌يي سازمان ملل متحد به حمايت‌شان از تلاش‌هاي افغانستان براي تقويت نهادها در جلوگيري و ريشه‌کن‌‌سازي انواع فساد با استفاده از ابزارهايي مناسب، ادامه خواهند داد، اين مسأله‌يي اساسي است که بدون هماهنگي بين تمام بازي‌گران و رغبت در پيوستن جمعي به تلاش‌ها، عملي نخواهد بود. مسير پيش‌رو ممکن است دشوار باشد، اما اگر ما با اين کشور در مبارزه با فساد همکاري کرده و متحد و يک‌پارچه عمل کنيم، مي‌توانيم به اين هدف دست يابيم.
منبع: سازمان ملل/ برگردان به فارسي دري
سلام وطندار
