سیاسی
چرا طالبان جنگ را گسترش دادهاند؟
دقيقاً در زماني که نيروهاي خارجي در حال خروج هستند، وضعيت کشور شديداً حساس است و نياز ميرفت که سطح خشونتها براي گفتوگوهاي صلح ميانافغاني و ايجاد اعتماد ميان طرفين منازعه کاهش بيابد، گروه طالبان به صورت بيسابقه به دامنه جنگ در تمام کشور افزوده است.
در چند هفته اخير، حملات تهاجمي طالبان بالاي ولسواليهاي برکه و بغلان کهنه در بغلان، جلريز در ميدان وردک، دولتآباد در لغمان، شش ولسوالي بدخشان، ارغستان بدخشان، شيندند هرات، المار فارياب و دهها ولسوالي و روستاي ديگر در سراسر کشور افزايش يافته و حتا منجر به سقوط ولسواليها شده است.
امروز نيز از ولسوالي آقچه در شبرغان خبر رسيد که اين ولسوالي محاصره است و راه مواصلاتي مزار- شبرغان نيز مسدود شده است.
با توجه به وضعيت جاري در کشور و بازي پشت ميز در دوحه به نظر ميرسد که طالبان به هر قيمتي برنامه دارند که با افزايش جنگ دو بازي خطرناک را به پيش ببرند.
نخست، انتقام: گروه طالبان در ماهيت و ماهوي تغيير نکرده و در پي اعمال همان نسخه افراطي و خشن از اسلام در جامعه است، همان نسخهاي که شيعيان را کافر ميپندارد و شهرنشينان متمدن را مرتد و در خوشبينانه ترين حالت، گمراه دانسته و با جبر و زور ميخواهد که آنان را در صراط مستقيم بياورد. اين نسخه مذهبي تند و تيز، خلاف هرنوع خرده فرهنگ و فرهنگ منبعث از تاريخ پيش از اسلام يا عرف و عنعنه بوده و آن را مردود ميشمارد. بنا بر اين نسخه، شنيدن موسيقي، حضور زنان در اجتماع، تراشيدن ريش و پوشيدن لباس غير سنتي حرام بوده و مردم شهرها مرتکب اين چنين گناهان کبيره شدهاند. بناءً طالبان ميخواهند با گسترش جنگ و تصرف شهرها از مظاهر تمدن و مردم سالاري و ترقي و توسعه انتقام بگيرند و خوانش خود را از مذهب پياده کنند. خوانشي که در دهه هفتاد از قتل عام در باميان و پروان و مزار تا نابودي بودا را رقم زد. اين گروه در پي زدودن تغييرات است و از زمان انتقام خواهد گرفت.
دوم، بي باوري به صلح: گروه طالبان به صلح و آشتي اصلاً باور ندارد. اين حرف ممکن به صدور فتوايي مطلق شبيه باشد، اما چيزي است که از کارنامه و تصميمات گروه طالبان در دست کم دو سه سال اخير بر ميآيد. گروه طالبان تعريف خاصي از صلح دارد و آن هم انحصار قدرت، و اعمال قوانين امارتي و خاموشي مطلق مردم است، چنانچه در دهه هفتاد تجربه شد که اين گروه خاموشي مرگبار مردم را امنيت و گرسنهگي را صلح ميناميد.
اين مدعاي بيپشتوانه نيست، بلکه مبتني بر شواهد و اقوال دست اولي است که از دوحه بر ميآيد و در ميدانهاي جنگ مشاهده ميشود.
اخيراً حفيظ منصور يک عضو هيأت مذاکره کننده دولت افغانستان در يک برنامه تلويزيوني گفت که گروه طالبان هيچ تغيير نکرده و همان گروهي است که در بيست سال قبل بود. منصور گفت که طالبان باشندهگان شهرها را از يک سر مرتد دانسته و همکار کافران ميدانند. او افزود که در نظر طالبان فرقي ميان ملايي که در شهر زندهگي ميکند با کارمند دولت نيست.
بنابر اين موارد و يک مورد مهم ديگر که همانا غرور و مشروعيت ناميموني است که امريکاييها به اين گروه داد، طالبان به کمتر از تصاحب کل قدرت و مطيع ساختن تمام مردم براي پذيرفتن نسخه طالباني حکومت و اسلام رضايت نخواهند داد.
شکوهمند/خبرگزاري ديد