سیاسی
واکنش‌ها به کشته‌شدن ملا عبدالمنان نيازی، معاون شاخه انشعابی طالبان
کشته‌شدن ملا عبدالمنان نیازی، معاون شبکه انشعابی طالبان به رهبری ملا رسول واکنش‌های گسترده کاربران شبکه‌های اجتماعی افغانستان را در پی‌داشته است.
کاربران شبکه‌های اجتماعی با نشر خبر کشته شدن این فرمانده طالبان، در مورد بخشی کارنامه‌های سیاه او در دوران طالبان و اظهارات تندش در مورد قوم هزاره ابراز نظر کرده‌اند.
محمد محقق، مشاور رییس جمهوری کشور در صفحه رسمی فیس‌بوک خود با همرسانی عکس زخمی شده آقای نیازی، این شعررا نوشته”مدعى خواست كه از بيخ كند ريشه ما /غافل از این‌که خدا هست در انديشه ما”. آقای محقق در این نوشته افزوده است که: “شب در ميان خدا مهربان”.
مهدی مهرآیین، از کاربران توییتر نوشته عبدالمنان نیازی برای او “یادآور خاطرات تلخ روزهای سقوط مزار به دست طالبان در ۱۷ اسد ۱۳۷۷خورشیدی است که به قول وی نسل کشی بزرگی را در پی داشت. آقای مهر آیین، منان نیازی را عامل این جنایات خوانده است.
بیشترین انتقادات علیه آقای نیازی به زمانی برمی‌گردد که وی در زمان حاکمیت امارت طالبان در افغانستان والی ولایت بلخ بود، دقیقاً زمانی‌که این ولایت در جنگ بود و دست به دست می‌شد. برخی از کاربران او را به نسل کشی متهم کرده‌اند.
بنا به گزارش نهادهای حقوق بشر، گروه طالبان با تصرف دوباره شهر مزار شریف در سال ۱۳۷۷ دست به “کشتار هزاران غیرنظامی” ساکن شهر زد.
در گزارشی که در ۱۰ نوامبر ۱۹۹۸ از سوی دیده‌بان حقوق بشر نشر شده، آمده بدون حضور خبرنگاران و نهادهای امدادرسانی که بتوانند، وقایع آن‌روزها را مستند کنند، “طالبان تا توانستند دست به کشتار مردم زدند.” به گفته این نهاد، آنچه در شهر رخ‌داد “وحشتناک” بود.
عبدالمنان نیازی که در آن زمان والی بلخ بود، پس از ورود طالبان به شهر مزار شریف، از طریق رادیو بلخ سخنرانی کرد.
داکتر یعقوب ابراهیمی استاد دانشگاه کارلتون در صفحه فیس‌بوکش نوشته سخنان ملا نیازی پس از ورود طالبان به مزارشریف را به یاد دارد. آقای ابراهیمی نوشته ملا نیازی در آن سخنرانی، درباره “پیروزی شریعت بر شر در ولایتی که هر مسجد و خانقاه آن قبله مسلمانان بوده” سخن گفت.
آقای ابراهیمی نوشته: “این در حالی بود که در تابستان داغ مزار، سپاهیان خشمگین او تمام جاده‌های شهر را پر از جنازه‌های عابران بیگناه کرده بودند و قریه علی چوپان در شرق شهر بخاطر هزاره بودن در خونِ زنان و کودکان و مردان بینوا شناور بود. ”
او همچنان نوشته نمی‌داند ملا نیازی در واپسین نفس‌ها به چه می‌اندیشیده، اما یقین دارد که قربانیان علی چوپان، شهروندان بی‌دفاع و مردمی که سال‌ها زیر “ظلم و شلاق او زنده‌گی کردند او را نبخشیده‌اند. “چرا که “او هیچ‌گاهی برای طلب بخشش از مزار زانو نزد. ”
در همین حال، کاربران شبکه‌های اجتماعی پاره‌هایی از سخنان هشدارآمیز ملا عبدالمنان نیازی را منتشر کرده‌اند که در آن، او به کشتار هزاره‌ها در افغانستان اعتراف می‌کند.در یکی از این ویدیوها آقای نیازی گفته: “به مردم هزاره اعلان می‌کنم که شما “در جایگاهی” نیستید که بخاطر اهداف ایران، در میان مردم افغانستان جا پیدا کنید. این سوریه نیست. این عراق نیست. این افغانستان است.”
ملا نیازی در این ویدیو هشدار می‌دهد که “خانه خانه‌تان را به آتش می‌کشیم. ما صدها نفر (از هزاره‌ها) را روزانه می‌کشیم. صدها نفر از اینها را شبانه می‌کشیم. طرز و طریقه کشتن ما را تا حال اینها به خواب ندیده بودند. در هر شب، در هر منطقه‌ای که داخل می‌شویم، پنجاه شصت نفر از اینها را می‌کشیم. به شکل مرموزی می‌کشیم. ”
هزاره‌های افغانستان در سال‌های گذشته بارها هدف حملات مرگ‌بار قرار گرفته‌اند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در هفته گذشته اعلام کرد که هزاره‌ها در معرض پاکسازی قومی و جنایت جنگی هستند و از دولت افغانستان خواست که فوراً طرح حمایتی چندجانبه را برای محافظت از مناطق هزاره‌نشین روی دست گیرد.
سیدضیا قاسمی، شاعر نیز نوشته “بازخواست از جنایت‌های ملا نیازی و افشای اسرار فراوانی که با او بود، یکی از آرزوهای ما بود که به مجال نرسید.” آقای قاسمی گفته امیدوار است کشته شدن نیازی، به پایان خشونت‌ها در افغانستان کمک کند.
آیا عبدالمنان نیازی به دولت افغانستان وابسته بود؟
شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی گفته‌اند عبدالمنان نیازی در سال‌های اخیر با دولت افغانستان رابطه داشت و از طرف امنیت ملی افغانستان تمویل می‌شد.
محمد مرادی در صفحه فیس‌بوکش نوشته: “نیازی از شبه‌نظامیان وابسته به دولت بود که در پنج سال اخیر چندین بار به کابل هم سفر داشت.”
به نوشته آقای مرادی در بدو جدایی ملارسول و معاونش نیازی از بدنه طالبان، ارتباطی بین این گروه انشعابی و دولت افغانستان وجود نداشت، اما فشارهای طالبان بر جنگ‌جویان ملارسول و نیازی، “این دو تن را به دامان اداره امنیت ملی انداخت.”
به نوشته آقای مرادی زمانی هم که منان نیازی هفته گذشته در درگیری با جنگ‌جویان قطعه سرخ طالبان وابسته به ملا هبت‌الله در هرات زخمی شد، نیروهای امنیت ملی در یک مأموریت ویژه، وی را از میدان جنگ خارج کرده و به بیمارستان هرات و سپس به کابل منتقل کردند.
حضرت وهریز، نویسنده و مترجم افغان نوشته “از روزی که این جنایتکار زخمی شد دولت افغانستان در شفاخانه دولتی به درمان او پرداخت، وجدان جمعی افغانستان انتظار داشت حکومت بیانیه‌ای صادر کند و موضع خود را در قبال کردار و گفتار او روشن سازد. اما حکومت خجل، حکومت موافق با جوهر اصلی پندار ملا منان که همانا قوم‌گرایی افراطی است، مثل ماهی آب در دهن ماند و لام تا کام نگفت. ”
حکومت هنوز ارتباطش با شبکه انشعابی طالبان به رهبری ملا رسول را تأیید یا رد نکرده است.
در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی کسانی هم هستند که از کشته‌شدن عبدالمنان نیازی ابراز ناراحتی کرده‌اند. از جمله، جاوید فیصل، از مشاوران دفتر شورای امنیت ملی ریاست جمهوری که در توییترش با تأیید خبر کشته شدن آقای نیازی برای او طلب آمرزش کرده است.
نجیب‌الله احمدزی از کاربران توییتر نوشته “خبر کشته‌شدن ملا نیازی بسیار دردناک است” و “مجاهدین اصلی در قلب‌های ما جا دارد.”
سیف صافی، کاربر دیگر در توییتی عبدالمنان نیازی را “وطن‌دوست، عاشق مردم و دشمن تسلیم‌ناپذیر پنجاب” خوانده و گفته: “ملا صاحب، تاریخ گواه است که ملت افغان و نسل‌های آینده بر تو افتخار می‌کند.
