سیاسی
ترورهاي هدفمند، چاشني دور جديد مذاکرات صلح
ويديويي، پنج جنگجوي دستار پوش با جليقه ضدمرمي و کفش‌هاي کتاني را نشان مي‌دهد که در يک صف ايستاده‌اند و تفنگ‌هاي شان آماده است. يکي از آن‌ها به زبان پشتو اعلام مي‌کند که خداوند از کساني که «از دين دور مي‌شوند و به زنده‌گي دنيوي چسپيده‌اند»، متنفر است. وي مؤمنان را به جهاد فرا مي‌خواند، حتا اگر زندان يا مرگ در انتظار شان باشد تا قانون قرآن را بر روي زمين پياده کنند.
اين ويديو در حالي چند روز پيش در صفحه‌ي يکي از سخن‌گويان گروه طالبان منتشر شد که پايتخت افغانستان شاهد بم‌گذاري و کشتار هدفمند است، حملاتي که منجر به کشته شدن ده‌ها خبرنگار، فعال مدني، داکتران، حاميان دموکراسي و مقامات دولت شده است. اين خشونت و ويرانگري نوع جديدي از رعب و وحشت را در شهري نشان مي‌دهد که مدت‌هاست به حملات شورشيان عليه ساختمان‌هاي رسمي و اهداف نظامي عادت کرده است.
زيرنويس انگليسي اين ويديو صداي او را چنين همراهي مي‌کرد: «حتا اگر نيروهاي امريکايي اين کشور را ترک کنند، کشتن رژيم دست‌نشانده‌ي (امريکا) و کساني که به آن کمک مي‌کند، مجاز است. ما براي گرفتن انتقام از ارزش‌ها و نهاد‌هاي خود سلاح حمل مي‌کنيم. ما با تمام وجود از عالي‌ترين فرمان خداوند پيروي مي‌کنيم.»
اين ويديو چند روز پيش از آغاز مذاکرات بين طالبان و نماينده‌گان افغانستان در قطر منتشر شده است. مقامات امنيتي افغانستان طالبان را مسوول کشتارهاي هدفمند مي‌دانند و مي‌گويند طالبان با استفاده از تاکتيک‌هاي جديد رعب و وحشت، موضع خود را در ميز مذاکره تقويت و اعتماد مردم را نسبت به دولت تضعيف مي‌کنند.
اين قتل‌ها سبب شده غيرنظاميان برجسته، اقدامات امنيتي بيشتري اتخاذ و يا از رفتن به بيرون خودداري کنند. به نظر مي‌رسد طالبان فعاليت‌هاي مختلف را از نزديک دنبال مي‌کنند؛ نمايش مدلينگ در يکي از هوتل‌ها بلافاصله از سوي رهبر طالبان محکوم شد که مي‌گفت اين‌ها «مفکوره‌ها و زهر غرب» است که وارد فرهنگ افغانستان شده و هشدار داد: «هر چيزي در تضاد با اسلام نابود خواهد شد.»
يکي از مقامات امنيتي که خواست نامي از وي گرفته نشود، گفت: «مردم در کابل قبلاً اين نگراني را داشتند که در حمله بالاي ساختمان دولتي يا نهاد بين‌المللي به طور تصادفي برابر نشوند. اکنون، آن‌ها اين تشويش را دارند که نفر بعدي نباشد.»
گروه طالبان هر گونه دست داشتن در اين حملات را رد مي‌کند و مي‌گويد اين اتهامات «پروپاگند» است. سخنگوي طالبان به واشنگتن‌پست گفته که اين گروه شورشي هيچ ارتباطي با اين قتل‌ها ندارد و آژانس اطلاعاتي افغانستان را مسوول دانست.
او به زبان دري گفته: «ما داکتران، فعالان جامعه مدني يا کساني که عليه ما تفنگ نگرفته‌اند، نکشتيم. آن‌ها جزء اهداف نظامي ما نيستند و کشتن آن‌ها هيچ فايده‌يي براي ما ندارد. وقتي صلح بيايد، اين کشور به افغان‌هاي تحصيل‌کرده ضرورت دارد.» ذبيح الله مجاهد گفته که هدف اوليه اين گروه حل مسايل از طريق گفت‌وگو است و اين که «راه حل نظامي» آخرين گزينه است.
به رغم انکارهاي طالبان، آگاهان سياسي و مقامات افغانستان مي‌گويند که آن‌ها شکي ندارند طالبان در پشت اين موج حملات هستند. بسياري قربانيان در داخل موترهاي شان، توسط افراد مسلح سوار بر موترسايکل يا ماين‌هاي چسپکي جاسازي‌شده در زير موترها کشته شده‌اند. آن‌ها مي‌گويند که شورشيان با اين کار خود پيام پوشيده‌يي را به چندين مخاطب، از جمله مقامات افغانستان که تلاش مي‌کنند اعتماد مردم را به دست آورند، نماينده‌گاني که به مذاکرات صلح بر مي‌گردند و مقامات امريکايي در دولت آينده، مي‌فرستند.
حکومت افغانستان شمار نيروهاي امنيتي را براي گشت‌زني در پايتخت دو برابر کرده است و وسايط نقليه در هر گوشه توقف و تلاشي مي‌شود. مقامات اين کشور مي‌گويند چندين تن را بازداشت کرده‌اند. مسعود اندرابي وزير امور داخله روز چهارشنبه به قانون‌گذاران گفت که بازداشت‌شده‌گان از يک «هسته» جديد در ولايت لوگر نام برده‌اند که در صدد حمله به افراد برجسته هستند.
هفته گذشته، امرالله صالح معاون رييس جمهور در توييتي گفت: «بم‌گذاري‌ها و ترورهاي هدفمند فعالان جامعه مدني … از ارکان تلاش‌هاي ترور طالبان است که با استراتيژي گفت‌وگوهاي شان مرتبط است. آن‌ها مي‌خواهند اراده سياسي مردم افغانستان را بشکنند و خواهان امتياز‌هاي امکان ناپذير هستند.»
باشنده‌گان کابل کارهاي روزمره‌يي را انجام مي‌دهند که آن‌ها را در معرض خطر قرار مي‌دهد. آن‌هايي که چه لباس‌هاي زمستاني دست دوم و چه لوازم روي کراچي مي‌فروشند نيز ترسيده‌اند.
علي آقا، 26 ساله که در غرب کابل ميوه مي‌فروشد، مي‌گويد: «اگر مجبور نباشم براي زن و فرزندان خود غذا تهيه کنم، هرگز از خانه بيرون نمي‌شدم.» او که به خاطر افزايش حملات و انفجار تصميم گرفته از يک مکان پر درآمد به مکان امن‌تر برود، مي‌افزايد: «من رييس جمهور را مقصر مي‌دانم، چون نمي‌تواند امنيت را تأمين کند.»
بسياري مردم افغانستان مي‌گويند که ايالات متحده در توافق‌نامه‌يي که در ماه فبروري امضا کردند، بيش از حد با طالبان کوتاه آمدند و نتوانستند آن‌ها را به شرايط خاص در مورد خشونت و روابط با ساير گروه‌هاي افراطي متعهد کنند در حالي که بسياري نيروهاي امريکايي تا بهار از اين کشور خارج مي‌شوند.
از زمان امضاي توافق‌نامه، طالبان حملات بي‌رحمانه‌يي را در سراسر کشور آغاز کردند و هزاران تن را از بين بردند. با اين وجود، در ماه اکتوبر رييس جمهور ترمپ تسريع خروج نيروها را اعلان کرد و به حس پيروزي قريب‌الوقوع شورشيان افزود.
داوود مراديان رييس انستيتوت مطالعات استراتيژيک افغانستان مي‌گويد: «طالبان احساس پيروزي مي‌کنند و مي‌خواهند سرسخت ديده شوند. آن‌ها علاقه‌يي براي به دست آوردن دل‌ها و اذهان مردم ندارند. آن‌ها با زور مشروعيت دولت افغانستان را زير سوال مي‌برند و نشان مي‌دهند که نمي‌تواند از مردم محافظت کند و با خلاص شدن از شر کساني که ارزش‌هاي جمهوريت را نشان مي‌دهند، يک لايه از مقاومت را در برابر خود از بين مي‌برند.»
با روي کار آمدن دولت جديد در واشنگتن، مراديان مي‌گويد طالبان مي‌خواهند اطمينان پيدا کنند که جو بايدن رييس جمهور منتخب امريکا شرايط توافق‌نامه فبروري را تغيير نمي‌دهد يا براي خروج 5 هزار سرباز باقي‌مانده، شرايط جديدي وضع نمي‌کند. مراديان مي‌افزايد: «طالبان با ايجاد رعب و وحشت در خيابان‌هاي شهر به دولت جديد (امريکا) مي‌گويد: جرأت داريد توافق‌نامه را دوباره آغاز کنيد.»
شدت خشونت‌هاي هدفمند در ميان نماينده‌گاني که قرار است در جريان اين هفته به دوحه بروند، نوعي نااميدي به وجود آورده است. برخي آن‌ها دوستان خود را در حملات اخير از دست داده‌اند و يا جليقه‌هاي ضد گلوله مي‌پوشند. برخي مي‌گويند نگرش فرومايه‌ي خشونت طالبان خوش‌بيني در مورد دورنماي صلح را دشوار مي‌کند – يا حتا مودب بودن در نشست‌ها با دشمناني که متوسل به کشتار مردم و ايجاد هرج و مرج در پايتخت شدند.
عبدالحفيظ منصور يکي از نماينده‌گان مي‌گويد: «طالبان هيچ تغييري نکرده‌اند. آن‌ها مشتاق قدرت هستند، اما هيچ برنامه يا سياستي ندارد. توانايي اداره کشور را ندارند. آن‌ها ارتش در حال جنگ هستند، نه گروه اداره‌کننده. آن‌ها مي‌دانند چگونه ويران کنند، اما ساختن ياد ندارند. ما بايد به مذاکرات ادامه دهيم چون گزينه‌ي ديگري نداريم. اما دشوار خواهد بود.»
آقاي منصور هشدار مي‌دهد که ادامه خشونت‌ها و بن‌بست مذاکرات ممکن سرانجام منجر به سقوط دولت شود؛ چيزي که چندين بار در تاريخ افغانستان اتفاق افتاده است، از جمله خروج نيروهاي شوروي در سال 1989. او مي‌گويد: «نگراني واقعي، ترورهاي فردي نيست. جنگ بزرگ‌تري است که ممکن در پشت آن نهفته باشد.»
واشنگتن‌پست، برگردان ديد
