سیاسی
سفر نافرجام قيصر، حمله به رابطه دو همسايه؟
مجلس نماینده‌گان گفته است جزئیات سفر اسد قیصر، رییس پارلمان پاکستان به نهادهای امنیتی و تشریفاتی داده شده بود، اما سفر او به دلیل آنچه مسوولان فرودگاه کابل “مشکلات هوایی در باند فرودگاه (رنوی)” خوانده‌اند، لغو شده است.
مجلس گفته که آقای قیصر به‌خاطر “تحکیم روابط پارلمانی” رسما به افغانستان دعوت شده بود.
در بیانیه‌ی مجلس آمده که این مسأله با حضور مسوولان در یک جلسه فوق‌العاده بررسی خواهد شد و “اگر عواملی دخیل و یا تعلل کاری در این قضیه وجود داشته باشد بر خورد قانونی خواهند کرد”.
در همین حال وزارت خارجه از برگشت هواپیمای آقای قیصر قبل از فرود در فرودگاه کابل ابراز تأسف کرده و گفته که امیدوار است به زودی از آقای قیصر و هیأت همراهش در کابل استقبال شود.
وزارت خارجه به نقل از مسوولان امنیتی گفته که مهمات منفجر ناشده و به جامانده از سال‌های گذشته، در اطراف فرودگاه کابل کشف و خنثا شد.
این رخداد در شرایطی رخ می‌دهد که سفر رییس مجلس پاکستان در زمان مهمی صورت می گرفت، در شرایطی که افغانستان در آستانه‌ی یکی از حساس ترین فصل های تاریخ معاصر خود قرار گرفته و پاکستان هم در متن و محور این تحول است.
از نظر مجلس نماینده‌گان افغانستان و همچنین محمد صادق، فرستاده ویژه عمران خان در امور افغانستان، اسد قیصر با این پیام به کابل سفر می کرد که روابط آسیب دیده دو کشور را دوباره ترمیم کند و در این میان، نقش پارلمان های دو کشور به عنوان نماینده آحاد دو ملت، بسیار مهم است.
در کابل اما همه بر این باور نیستند. تنش شدیدی میان مجلس و حکومت جریان دارد. تقریبا روزی نیست که نماینده‌گان مجلس، حکومت اشرف غنی را به استبداد، دیکتاتوری، قانون شکنی و انحصارگرایی متهم نکنند. این اختلافات عمدتا بر سر مسایل مشترک میان دو قوه و برداشت آن‌ها از آن بخش هایی از قانون اساسی است که دایره صلاحیت‌ها و مسوولیت های دو قوه را در برابر همدیگر و به طور مستقل، تعریف می‌کند.
معضل سرپرستی، برکناری وزیران مورد تأیید مجلس و در مقابل، ادامه کار سرپرست‌هایی که توسط نماینده‌گان رد شده اند، دو بار امتناع نماینده‌گان از تصویب سند بودجه ۱۴۰۰ و در تازه ترین مورد هم ادعای نماینده‌گان مبنی بر دستبرد سرپرست وزارت مالیه به سند بودجه و حذف پروژه‌های توسعه ای از این سند، از مهم ترین محورهای اختلاف و تقابل دو قوه محسوب میشود.
ریشه اصلی این تنش‌ها اما به نظر می‌رسد در دوگانه‌گی‌های سیاسی و قومی رییس جمهور و رییس مجلس قرار دارد.
به هرحال یکی دیگر از مسایل مورد اختلاف، صلح است. مجلس معتقد است که از سوی حکومت به اندازه کافی درباره صلح و تحولات پیرامون آن، شفاف سازی و ابهام زدایی نمی‌شود. آن‌ها همچنین از این‌که حکومت درباره صلح در برابر نماینده‌گان مردم، پاسخ‌گو نیست، سرخورده و عصبی و معترض هستند. در هفته‌های اخیر، مجلس سعی کرده است با تشکیل یک کمیته ویژه و نیز اعلام این‌که طرح خاص خود را برای نشست استانبول ارایه می‌کند، در این روند فعال تر شود، و این رویداد برای ارگ ریاست جمهوری، قابل تحمل نیست.
به نظر می‌رسد که دعوت میررحمان رحمانی از همتای پاکستانی خود برای سفر به کابل و کارزار تبلیغاتی گسترده ای که با نصب عکس‌های دو مقام و پرچم‌های دو کشور در جاده میدان هوایی صورت گرفت، آستانه تحمل ارگ را پایین تر آورد، زیرا این تصور را در نزد ارباب ارگ تقویت کرد که جناح سیاسی – قومی مسلط بر مجلس به بازیگری مؤثر و قدرت‌مند در روند تحولات سیاسی کشور، سیاست خارجی و صلح تبدیل میشود.
از جانب دیگر، حلقات دیگری هم هستند که با بهبود و توسعه روابط دو همسایه عمیقا مخالف اند. آن‌ها منافع خود را در تنش و تقابل با پاکستان می‌دانند و در این زمینه، افزون بر امتیازاتی که ممکن است به آن دست پیدا کنند، دیکته قدرت‌های خارجی و منطقه‌یی هم اثرگذار است.
نکته ای که ارزیابی سیاسی بودن لغو سفر اسد قیصر به کابل را تقویت می‌کند دوگانه‌گی در گزارش منابع امنیتی و اداره هوانوردی ملکی است. منابع امنیتی گفته اند که این سفر به دلیل کشف مواد انفجاری در اطراف فرودگاه کابل، لغو شده و تنها هواپیمای رییس مجلس پاکستان نبوده که قادر به فرود نشده، بلکه همه پروازها در همان بازه زمانی متوقف شده، اما اداره هوانوردی ملکی از وجود «مشکل تخنیکی» در بخشی از فرودگاه خبر داده که در حال بازسازی بوده، و علت لغو این سفر را این موضوع اعلام کرده است.
نکته‌ی جالب توجه این‌که محمد صادق، نماینده عمران خان گفته هواپیمای آقای قیصر در حال فرود بوده که از برج مراقبت پیامی مبنی بر ممنوعیت نشست دریافت کرده است.
به هر حال و صرف نظر از این‌که علت واقعی این رویداد کشف مواد انفجاری بوده یا عاملی دیگر، سفر نافرجام قیصر به کابل، انفجاری خراب‌کارآن‌ها و ویرانگر در روابط دو همسایه در زمانی بسیار حساس و حیاتی بود، انفجاری که شاید بازخوردها و عواقب آن تنها به روابط پارلمانی دو کشور، محدود نماند و حتا بر صلح و رویکرد پاکستان در این زمینه هم در آستانه‌های نشست سرنوشت ساز استانبول تأثیر بگذارد.
علی موسوی/ جمهور
