درباره این‌که هند به تنهایی بتواند جای امریکا را بگیرد و مانع از سقوط دولت کابل در برابر تندباد قدرتمند بازگشت طالبان شود، عمیقاٌ تردید وجود دارد.
رسانه‌های هندی از اعلام آماده‌گی هند برای افزایش نظامی این کشور به افغانستان در صورت کاهش نیروهای امریکایی، خبر داده‌است.
سرویس خبری پرینت گزارش داده که اس. جیشنکر؛ وزیر خارجه هند در تماس تیلفونی اخیر خود با محمد حنیف اتمر؛ وزیر خارجه گفته‌است که در صورت کاهش نیروهای امریکایی در افغانستان، هند آماده است تا کمک‌های نظامی خود را افزایش دهد.
این رسانه ها افزوده از آن‌جا که افغانستان اکنون به دنبال ایجاد اجماع ملی و بین‌المللی در مورد مذاکرات صلح با طالبان است، می‌خواهد از کمک برخی از کشورهای دوست اطمینان یابد.
وزارت خارجه برای موفقیت گفت‌وگوهای صلح با طالبان و حمایت جامعه جهانی از این روند، طرح «گفت‌وگوی دیپلماتیک» را به راه انداخته‌است.
در همین راستا حنیف اتمر؛ وزیر امور خارجه گفت‌وگوهایی را با وزیران خارجه چند کشور از جمله هند انجام داده است.
هند از قدرت های مهم مخالف صلح جاری با طالبان است؛ صلحی که از نظر دولت دهلی نو، به قدرت گیری اسلام آباد و اسلام گرایان افراطی تحت امر آی اس آی در منطقه منجر می شود و یکی دیگر از سرزمین های مورد مناقشه میان دو قدرت اتمی جنوب آسیا را به نفع پاکستان، مصادره می کند.
همین اکنون طالبان در حال خط و نشان کشیدن برای هند هستند و به نظر نمی رسد که انتظارات و نگرانی های دهلی نو در این باره چندان ناموجه باشد.
از سوی دیگر، هند به این نتیجه رسیده است که امریکا راهی جز پایان دادن به جنگ طولانی، پرهزینه، مرگبار، بی حاصل و فرسایشی خود در افغانستان ندارد و تنها مسیر تحقق این هدف، تن دادن به خروج از باتلاق است؛ کاری که با همراهی پاکستان و اعطای امتیاز به اسلام آباد و طالبان، امکان پذیر خواهد بود.
در چنین شرایطی تنها گزینه دهلی نو شاید حفظ و توسعه روابط راهبردی و نظامی با دولت کابل باشد؛ دولتی که درست به اندازه هند خود را در قمار صلح امریکا با طالبان و پاکستان، یک بازنده می بیند و خطر سقوط را به خوبی حس کرده است.
بر این اساس، اعلام آماده‌گی هند برای توسعه کمک های نظامی اش به کابل تنها بر بنیاد روابط استراتیژيکی که در گذشته بنا شده، صورت نمی گیرد؛ بلکه این اقدام، نوعی مواجهه مشترک و بازدارنده کابل – دهلی در برابر صلحی است که برای هردو جانب، تهدید و خطر محسوب می شود.
البته در این میان، احتمالاً هیچ‌یک از دوطرف در حال حاضر به این امر توجهی ندارند که روزگاری اشرف غنی یک قرارداد نظامی مهم را با دهلی تعلیق کرد تا به پاکستان پیام بدهد که آماده تعامل است و در این راستا حاضر است روابط راهبردی با هند را هم قربانی کند. اکنون این دشمن مشترک است که هردو جانب را به شرکای استراتیژيک تبدیل کرده تا در مقابل آن مقاومت کنند و مانع از عملیاتی شدن یک پروژه خطرناک شوند.
با این حال، درباره این‌که هند به تنهایی بتواند جای امریکا را بگیرد و مانع از سقوط دولت کابل در برابر تندباد قدرتمند بازگشت طالبان شود، عمیقاً تردید وجود دارد؛ زیرا هند نه به اندازه پاکستان در افغانستان، نفوذ و قدرت دارد و نه به لحاظ جغرافیایی و ژئوپلیتیک از موقعیت و امکانات لازم برای ایجاد یک جبهه بازدارنده قوی و پایدار در مقابل سلطه گری های پاکستان برخوردار است؛ رویکردی که در حال حاضر مورد حمایت امریکا و دیگر قدرت های بین المللی متحد واشنگتن نیز می باشد.
پاکستان در طول ۲۰ سال گذشته که افغانستان میزبان ده ها هزار نیروی نظامی خارجی بود و میلیاردها دالر کمک بین المللی برای تغذیه و تأمین دولت کابل، هزینه می شد، توانست روز به روز بر دامنه قدرت و نفوذ طالبان بیافزاید. بی تردید، معجزه‌یی رخ نداده، ۱۴۰۰ کیلومتر مرز، میلیون ها نفر از مردمان ساکن دو سوی این نوار سرحدی و هزاران مدرسه مذهبی در سراسر پاکستان که عملاً به مثابه کارخانه های عظیم تولید تروریزم عمل می کنند، در کنار دوگانه رفتاری قدرت های غربی در مبارزه با تروریزم، به اسلام آباد امکان داده تا مانع از انهدام و اضمحلال کامل طالبان شود و چه بسا آن را تا آستانه تصاحب کامل قدرت در کابل پیش براند.
در چنین شرایطی آیا هند قادر است با حمایت های نظامی از کابل، جای امریکا را پر کند و در برابر برتری جویی و سلطه طلبی پاکستان، یک نیروی بازدارنده قوی ایجاد نماید؟
در این باره تردید وجود دارد؛ اما بدون شک، پیغام تازه دولت هند، این هشدار ضمنی را در خود مستتر دارد که صلح با طالبان، لزوماً به معنای استقرار نظم و ثبات در افغانستان نیست و احتمالاً یک جنگ نیابتی دیگر در آستانه شعله ور شدن است.
