تصمیم اخیر دولت امریکا مبنی بر تعلیق زمان خروج نظامیان این کشور از افغانستان پیامدهای خواسته و ناخواسته زیادی دارد. جو بایدن رییس جمهوری امریکا به تازه‌گی گفته که در اول ماه می سال روان میلادی(میعاد زمانی مندرج در توافق‌نامه صلح دوحه برای خروج نظامیان امریکایی از افغانستان) خروج نیروها از نظر تخنیکی دشوار است. آقای بایدن تاکید کرده که نظامیان امریکایی برای یک مدت طولانی در افغانستان حضور نخواهد داشت، اما در اول ماه می خروج صورت نمی‌گیرد.
پیامدهای احتمالی تصمیم تازه دولت امریکا به شرح زیر خواهد بود:
تشدید جنگ‌ها: طالبان در واکنش به گفته‌های اخیر جوبایدن گفته که خارج نشدن نیروهای امریکایی در موعد مقرر، به معنای دوام جنگ است. شاید محاسبه امریکایی‌ها این باشد که طالبان حاضر نیستند مسیر پیموده شده صلح را که به نفع این گروه نیز بوده، بخاطر یک تأخیر احتمالاً کوتاه مدت در خروج نیروهای امریکایی متوقف کند، اما نمی‌توان تهدید این گروه به دوام جنگ را نادیده گرفت.
هرسال طبق معمول با فرا رسیدن فصل بهار وتابستان حملات طالبان تشدید می‌یابد. با توجه به این‌که یگانه برگ برنده طالبان در روند سیاسی کنونی، جنگ و فشار نظامی است، بعید است که طالبان اقدام به تشدید خشونت‌ها نکند. به احتمال قوی این گروه فصل تازه‌ای از جنگ و خشونت‌ورزی را آغاز کند تا به زعم این گروه، از سوی امریکا و شرکای بین‌المللی این کشور جدی گرفته شود.
البته حکومت افغانستان نیز بی‌میل نیست که به پاسخ متقابل طالبان بپردازد. در واقع وقتی طالبان حملات خود را تشدید کند، حکومت افغانستان هم ناگزیر است که به پاسخ متقابل بپردازد و هم مایل به این کار است. حکومت افغانستان در راستای بی‌میلی‌اش به سناریوی صلح مورد نظر امریکا، دنبال بهانه‌ای است تا جنگ را شدت بخشد.
توقف یا تعلیق تلاش‌های حکومت برای صلح: تشدید جنگ به تضعیف تلاش‌های صلح منتج خواهد شد. اما تشدید جنگ تنها بهانه‌ای تشدید توقف تلاش‌های صلح از سوی حکومت یا تعلیق این تلاش‌ها نخواهد بود. حکومت افغانستان اگر تلاشی در جهت صلح در سال‌ها و ماه‌های اخیر به خرج داده، این تلاش‌ها تحت فشار امریکایی‌ها و به ویژه تحت فشار احتمال خروج نظامیان امریکایی از افغانستان بوده است. حکومت هرچند در ظاهر امر وانمود می‌کند که خروج نیروهای امریکایی، تأثیر آنچنانی بالای وضعیت عمومی امنیتی و سیاسی کشور نخواهد داشت، اما در اصل حکومت از احتمال خروج نظامیان امریکایی‌ها نگرانی دارد. به همین دلیل، وقتی حکومت افغانستان ببیند که مهلت خروج نیروهای امریکایی تمدید می‌شود، تلاش‌های خود برای صلح را متوقف یا تعلیق خواهد کرد. به عبارت دیگر، تمدید مهلت خروج نیروها، برای حکومت افغانستان یک اطمینان خاطر ایجاد می‌کند که این اطمینان در جهت توقف تلاش‌های صلح به مصرف خواهد رسید. حکومت فکر می‌کند که دیگر تهدید آنی و فوری امنیت و ثبات نیم فعلی را تهدید نمی‌کند و بنابراین لازم نیست که تحت یک شرایط اضطراری و استعجالی به تلاش‌های صلح به صورت سریع ادامه دهد.
شورای امنیت ملی افغانستان به نحوی از تصمیم اخیر جوبایدن استقبال کرده است. دلیل این کار این است که حکومت افغانستان می‌پندارد که به تعویق افتادن زمان خروج نیروهای امریکایی در راستای خواست‌های حکومت افغانستان قرار دارد. شورای امنیت ملی افغانستان در حالی از تمدید حضور نیروهای امریکایی استقبال کرده که قبلاً این نهاد بارها گفته بود که نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان توان دفاع مستقلانه را دارند و در زمینه پیشبرد جنگ با طالبان و تأمین امنیت کشور، مستقلانه عمل می‌کنند و محتاج خارجی‌ها نیستند. طبق این موضع، حکومت افغانستان نباید از تمدید حضور نیروهای امریکایی استقبال می‌کرد.
از میان رفتن اجماع منطقه‌ای برای صلح: در میان کشورهای منطقه، نوعی اجماع در مورد صلح افغانستان بوجود آمده است. یک دلیل عمده این اجماع، شامل بودن موضوع خروج نظامیان امریکایی از افغانستان در توافق صلح امریکا با طالبان بوده است. کشورهایی نظیر ایران و روسیه که خواستار خروج امریکا از افغانستان هستند، به این دلیل با برنامه صلح امریکا موافقت نشان می‌دهند که این برنامه شامل خروج امریکا از افغانستان نیز است. به همین دلیل وزیر امور خارجه روسیه اخیراً خواستار خروج نظامیان امریکایی در اول ماه می شده است. روسیه چند روز پیش از طرح صلح امریکا که ایجاد حکومت انتقالی مشمول آن بود، حمایت کرد. این به این معناست که روسیه از طرحی که حاوی خروج نظامیان امریکا از افغانستان باشد، حمایت می‌کند. ایران نیز به خاطر خروج نظامی امریکا از افغانستان، آماده همکاری با روند صلح می‌شود. اما وقتی امریکایی‌ها طوری وانمود کنند که برنامه جدی برای رفتن ندارند، به احتمال زیاد که ایران و روسیه و برخی از کشورهای دیگر نیز در جهت خلاف برنامه صلح عمل کنند و اجماع منطقه‌ای برای صلح از بین برود.
از میان رفتن اجماع ملی برای صلح: در داخل افغانستان نیز بسیاری‌ها به این دلیل با روند صلح همسو شده‌اند که فکر می‌کنند طرح صلح امریکا حاوی کنار زدن حکومت فعلی، خروج نیروهای امریکایی و بوجود آمدن زمینه توافق صلح با طالبان است. به همین دلیل بسیاری از احزاب و جریان‌های سیاسی در روند صلح فعال شده و آماده همکاری با امریکایی‌ها شده‌اند که می‌توان اجماع ملی را تعبیر کرد. اما با تمدید زمان خروج نظامیان امریکایی که به گونه ضمنی می‌تواند حاکی از وجود تبانی بین امریکا و تیم حاکم در کابل پنداشته شود، اجماع ملی را نیز از بین میبرد. بسیاری از چهره‌های سیاسی و احزاب سیاسی وقتی به این نتیجه برسند که بین حکومت و امریکا تبانی پنهان وجود دارد، از همکاری با روند صلح که پیچیده‌تر و مرموزتر از پیش به نظر خواهد آمد، اجتناب خواهند کرد.
دوام وضعیت موجود: در خوش‌بینانه‌ترین حالت، پیامد تعلیق زمان خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، باعث دوام وضعیت بد موجود خواهد شد. وضعیت موجود از نظر امنیتی و سیاسی یک وضعیت نامساعد و بحرانی است. البته این احتمال هم وجود دارد که طالبان حملات خود را به سیاق گذشته در فصل بهار و تابستان تشدید بخشند که در این صورت، وضعیت به مراتب بدتراز این خواهد بود. اما هرگاه امریکایی‌ها بتوانند به طریقی مانع تشدید حملات طالبان شوند، در چنین حالتی، نیز وضعیت بد موجود ادامه خواهد یافت. ادامه جنگ و درگیری‌ها در مناطق مختلف کشور؛ ادامه ترورهای هدفمند و زنجیره‌ای که قربانی آن بیشتر اشخاص مدنی و سیاسی است؛ اضطراب شدید روانی در روان جمعی مردم؛ رونق نگرفتن کار و بار مردم در بخش فعالیت‌ای اقتصادی و تجارتی؛ و دوام فرار سرمایه و فرار مغزها در واقع شاخصه‌های اصلی و عمده وضعیت موجود به شمار می‌روند.
وادار شدن طالبان به تمیکن در برابر خواست مردم: طالبان تا اینجای کار با این تصور به مذاکره با امریکا و دولت افغانستان وارد مذاکره شده‌اند که فکر می‌کنند، پیروزی در جنگ برای آنان میسر است. به تعبیر دیگر، طالبان فکر می‌کند که مذاکره یعنی این‌که چگونه قدرت را از حکومت فعلی تسلیم بگیریم نه این‌که چگونه در مورد اشتراک در قدرت و ایجاد یک سازوکار جدید سیاسی بحث و تفاهم کنیم. این تصور در نزد طالبان باعث شده که این گروه هیچ تمایلی به راه اندازی بحث‌های جدی در مورد نظام آینده سیاسی نشان ندهد و انگار تصمیم در این مورد را به آینده‌ای موکول کرده باشد که قدرت در دست این گروه باشد.این یکی از عوامل عدم پیشرفت در گفت‌وگوهای داخلی دانسته می‌شود.
اعلام موضع اخیر دولت امریکا مبنی براین‌که خروج نیروها بسته‌گی به پیشرفت گفت‌وگوهای داخلی صلح دارد، برای طالبان این پیام را می‌رساند که این امریکا در حال فرار از افغانستان نیست و بهتر است که خیال پیروزی سریع از طریق جنگ را از سر دور کنید و به فکر تفاهم و تعامل با گروه‌های سیاسی دیگر برای ایجاد یک حکومت بهتر باشید. اگر هدف و نیت اصلی امریکایی‌ها از تعویق زمان خروج نیروها، رسانیدن چینن پیامی برای طالبان باشد، می‌توان با احتیاط نسبت به آن خوش‌بین بود. هرچند چنان‌که گفته شد، این تصمیم امریکایی‌ها خطر افزایش جنگ و خشونت و متوقف سازی تلاش‌های صلح را نیز در خود نهفته دارد. روند فعلی صلح تا حدود زیادی به نفع طالبان است. اگر این گروه با تواضع بیشتری به روند صلح و گفت‌وگوهای داخلی نگاه کند، می‌تواند تأخیر در خروج نیروهای امریکایی را تحمل کند و اگر این گروه همچنان به زورگویی و تفرعن به قضیه نگاه کند، احتمال این‌که تصمیم به تشدید جنگ بگیرد، قوی است. در این صورت، صلح از دستور کار بیرون خواهد شد. تصور می‌شود که امریکایی‌ها با اطمینان از این‌که طالبان به تشدید جنگ روی نخواهند آورد، تحمل این گروه را با تأخیر در خروج نیروهای شان از افغانستان به بوته آزمون گذاشته است.
