سیاسی
تاکيد طالبان بر خروج ناتو آشکار می کند که آنان برای تأمين صلح طرح ندارند
تاکيد بيش از حد طالبان بر اجراي بي چندوچون مفاد توافق صلح، اين ذهنيت را ايجاد ميکند که آنان بر اين باورند که در نبود ناتو در افغانستان، ميتوانند اين کشور را به زور سرنيزه و به صورت يکدست، دوباره تصرف کنند. آنان حتا اگر بر اساس توافق و مذاکره هم پيش بروند، با اعمال نفوذ و ادعاي برتري نسبت به ديگر جريانهاي سياسي در افغانستان، تلاش خواهند کرد تمام دولت را زير کنترل خود دربياورند.
گزارشهايي وجود دارد که طالبان در سفر به کشورهاي همسايه و ملاقات با مقامات اين کشورها، از منظر حاکم افغانستان، با آنان گفتوگو ميکنند و وعدههايي که ميدهند نشانگر احتمال قدرت گرفتن دوباره آنان در افغانستان است. به همين دليل است که مقامات امنيتي دولت افغانستان تاکيد دارند تا زماني که روند صلح در افغانستان به موفقيت نرسيده است، خروج نيروهاي ناتو ميتواند خطرناک باشد. حمدالله محب، مشاور شوراي امنيت افغانستان به تازهگي در يک نشست خبري گفته است که خروج نيروهاي ناتو از افغانستان، قبل از آن که روند صلح در اين کشور نهادينه شود، ميتواند به جنگ داخلي در افغانستان بينجامد.
آقاي محب ميگويد: «هيأت مذاکرهکننده طالبان تاکنون هيچ طرحي براي صلح نداشته است و اعضاي اين هيأت هم صلاحيت تصميمگيري ندارند. طالبان اگر به اين اميد است که در افغانستان جنجال ميشود و آنها به قدرت ميرسند، بايد بداند که اشتباه ميکند. اينجا هيچکس خواهان طالبان نيست.»
به باور آقاي محب، اگر ترکيب گروه طالبان در نشست استانبول، هماني باشد که در نشستهاي قبلي هم بودند، نبايد از آنان توقع زيادي داشت؛ زيرا اين تيم در اکثر نشستها هيچ حرفي براي گفتن و هيچ طرحي براي پيش کشيدن، نداشته است.
نگراني مقامهاي دولت افغانستان درست در زماني مطرح ميشود که مشاوران آقاي بايدن نيز به او هشدار دادهاند که در صورت خروج از افغانستان و شکل نگرفتن توافق صلح، اين احتمال وجود دارد که طالبان در مدت دو تا سه سال آينده دوباره سراسر افغانستان را تصرف کنند.
نيويارکتايمز به نقل از مقامهاي امنيتي امريکا نوشته است که بايد بخش بيشتري از نيروهاي ناتو در افغانستان باقي بمانند.
از اين سو اما گروه طالبان نيز با انتشار يک اعلاميه شديداللحن، گفتهاند که اگر نيروهاي ناتو در زمان مقرر از افغانستان خارج نشوند، طالبان جنگ عليه آنان را دوباره از سر خواهند گرفت.
تاکيد بيش از حد طالبان روي خروج ناتو از افغانستان به خوبي آشکار ميکند که اين گروه براي صلح و مذاکره هيچ طرحي ندارد. در تمامي نشستهاي منطقهيي که براي بررسي روند صلح افغانستان برپا شد، طالبان طوطيوار چند مسأله کليشهاي را مطرح کردهاند، بي آنکه اين کليشهها مفهوم اثرگذاري براي افغانستان داشته باشد: خروج نيروهاي ناتو، دادن سرنوشت شهروندان افغانستان به دست خود افغانها و گفتوگوهاي بين الافغاني.
اين خواستهها بسيار کلياند و همه به اين کليات باور دارند، اما آنچه طالبان ميکوشد خاموش بماند يا با کليگويي از آن رد ميشود، مسأله ساختار آينده نظام افغانستان است.
به طور مثال، طالبان در رابطه به نقش زنان در حيات سياسي، اجتماعي و اقتصادي افغانستان، حرفهاي هميشگي و کلي ميزنند؛ تأمين حقوق زنان بر اساس نص دين. اما از اين که قرائت خودشان از دين چيست و زن در قرائت خودمحورانه آنان از دين چه ارزشي دارد، حرفي نميزنند. آنان در رابطه با ساختار نظام آينده نيز گنگ و مبهم صحبت ميکنند؛ در حالي که ايجاد دولت اسلامي افغانستان حرف اول شان است، اما از اين که اين نظام چه ساختاري دارد و بر اساس چه ميکانيزمي پيش ميرود، کوچکترين سخني به ميان نميآورند. البته از ياد نبريم که منظور آقاي حمدالله محب از آغاز جنگ داخلي، تنها به درگيري ميان طالبان و دولت و دولت و القاعده خلاصه نميشود. خروج ناتو ميتواند به تعدادي از نيروهاي خودسر و مسلح که در طول اين سالها همچنان مترصد فرصت بودند، دوباره مجال دهد تا سر برآرند و مناطق را به تصرف خود در بياورند. اين گونه است که جنگ داخلي دوباره در افغانستان شعلهور خواهد شد اين کشور بار ديگر به سوي ويراني پيش خواهد رفت.
فريدون آژند/ فارسي انديپندنت