سیاسی
اختلاف دولت افغانستان و طالبان؛ ابهام بر سر زمان نشست استانبول
رسانه‌ها به نقل از منابع معتبر گزارش دادند که دولت امریکا، ترکیه و سازمان ملل متحد توافق کرده‌اند که نشست استانبول در رابطه با صلح افغانستان، روز ۱۶ اپریل در این شهر برگزار شود. بر اساس این گزارش‌ها، این نشست ۱۰ روز ادامه خواهد داشت و تلاش می‌شود تا میان دولت افغانستان و گروه طالبان، بر سر آینده افغانستان، توافق نهایی به وجود بیاید. در این نشست، علاوه بر مقام‌های مطرح بین‌المللی، تعدادی از سیاستمداران غیردولتی افغان هم حضور خواهند داشت. این نشست، در کل یک نقشه راه برای آینده افغانستان ترسیم خواهد کرد.
در حالی که گزارش‌ها حاکی از توافق بر زمان برگزاری نشست استانبول است، اما دو طرف اصلی جنگ در افغانستان، هنوز در این رابطه هیچ تصمیمی نگرفته‌اند. مقام‌های دولت افغانستان می‌گویند هنوز هیچ زمان مشخصی برای برگزاری نشست استانبول مطرح نشده است.
حمدالله محب، مشاور شورای امنیت افغانستان، روز شنبه یک نشست خبری مشترکی با دیگر مقام‌های امنیتی افغانستان، گفت که تاکنون هیچ توافق ضمنی در مورد زمان برگزاری نشست استانبول صورت نگرفته است. آقای محب اظهار داشت: «هنوز مشورت‌ها درباره سرفصل‌ها، افراد شرکت‌کننده و تاریخ این نشست در جریان است و نماینده‌گان امریکا، ترکیه و سازمان ملل، با نماینده‌گان دولت افغانستان و گروه طالبان در دوحه قطر درباره این موضوع در حال مذاکره هستند.»
از سوی دیگر، سخنگوی طالبان نیز از نبود توافق بر سر زمان نشست استانبول، سخن می‌گوید. داکتر محمد نعیم، سخنگوی دفتر قطر گروه طالبان، می‌گوید:«طالبان هنوز برای زمان برگزاری نشست استانبول هیچ توافقی نکرده اند.»
نشست استانبول برای آینده افغانستان، حیاتی‌ترین نشست خواهد بود. بسیاری، نشست استانبول را با نشست بن در سال ۲۰۰۲ که ساختار نظام افغانستان را شکل داد، هم‌رده می‌دانند. با توجه به ارزش نشست بن، به نظر می‌رسد اختلاف دولت افغانستان و طالبان درباره زمان برگزاری این نشست، تنها جنبه فنی ندارد.
برای دولت افغانستان، یک‌دست بودن حوزه جمهوریت در نشست استانبول بسیار مهم و حیاتی است. همه نماینده‌گان جمهوری، باید در مورد آینده، یک دیدگاه و نظر داشته باشند. برای دولت افغانستان خوشایند خواهد بود که همه نظرات با نظرات حکومت فعلی همسو باشد، اما به خوبی می‌داند که تعداد زیادی از سیاستمدارانی که در نشست استانبول شرکت می‌کنند، با حکومت همراه نیستند و تعدادی حتا با حکومت مخالفند، بنابراین در حوزه جمهوریت، ایجاد اجماع در مورد آینده نظام، حیاتی است.
حکومت در حال حاضر نیاز دارد تا تعدادی از سیاستمداران را با خود همراه کند. در حال حاضر تعدادی از این سیاستمداران به اردوی حکومت پیوسته‌اند و از این منظر به مسائل مهم سیاسی نگاه می‌کنند. اظهارات محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی شاخه محقق در هرات، نشان می‌دهد او که تا همین چند ماه گذشته زبان تندی علیه حکومت داشت، حالا به مبلغ حکومت تبدیل شده است. آقای محقق در نشست هرات گفته بود که در حال حاضر، فدرالی شدن به نفع افغانستان نیست، چیزی که تا چندی پیش، مخالف آن را مطرح می‌کرد.
همچنین مارشال دوستم هم که تا چند ماه پیش از رییس‌جمهور دل پرخونی داشت، حالا از چهره‌های نزدیک به رییس‌جمهور غنی شده است، اما حکومت هنوز هم به زمان نیاز دارد تا تعدادی دیگر را با خود همراه کند.
مخالفت طالبان اما جنبه دیگری دارد. گروه طالبان، هرچقدر بتواند زمان نشست استانبول را به ماه می نزدیک کند، از نظر راهبردی به نفعش است. طالبان در ظاهر مخالف تمدید زمان حضور نیروهای امریکایی تا شش ماه آینده‌اند، مهلتی که در ماه می تمام می‌شود. بنابراین اگر نشست استانبول نیز پس از اول می برگزار شود، طالبان می‌توانند در این نشست واکنش بهتری نشان دهند. هرچند گزارش‌های تأیید نشده‌ای در مورد توافق طالبان به ادامه حضور نیروهای امریکایی در افغانستان به گوش می‌رسد، اما طالبان هنوز در مورد خروج امریکا از افغانستان تا آغاز ماه می، مصمم اند.
دولت افغانستان، با طرح انتخابات زودهنگام به نشست استانبول خواهد رفت. انتخاباتی که در آن، خود رییس جمهور حضور نخواهد داشت. دولت امریکا، طرحی را به نشست ترکیه میبرد که در آن بحث حکومت انتقالی مطرح شده است. تعدادی از سیاستمداران نیز گفته‌اند که برای آینده افغانستان، طرح‌هایی دارند. با این حال، هنوز مشخص نیست کدام طرح در نشست استانبول مورد قبول واقع خواهد شد و آیا در این نشست، طرح‌های دیگری نیز مطرح می‌شود؟
فریدون آژند/ فارسی اندیپندنت
