سرنوشت نشست مذاکرات صلح دولت افغانستان به صورت کل با طالبان در هالهيي از ابهام قرار دارد و نشست ترکيه که قرار بود پس از عيد سعيد فطر در باره صلح افغانستان نيز برگزار شود، تا کنون از سرنوشت و زمان برگزاري آن خبري نيست و تقريباً اين روزها به فراموشي سپرده شده است.
نشست صلح افغانستان در شهر استانبول ترکيه که دو بار به تعويق افتاد. قرار بود اين نشست به تاريخ 24 اپريل برگزار شود، اما ترکيه در ماه رمضان اعلام کرد که اين نشست پس از عيد برگزار ميگردد. پيش از به تعويق افتادن اين گردهمآيي، طالبان اعلام کردند تا زماني که همه نيروهاي خارجي افغانستان را ترک نکنند، در هيچ نشستي درباره سرنوشت افغانستان شرکت نخواهند کرد.
رسانهها به نقل در روزهاي گذشته در رابطه به ايجاد شواري عالي دولت از سوي رياست جمهوري در هماهنگي با سياسيون خبر داده از حامدکرزي، رييس جمهور پيشين، گلبدين حکمتيار، رهبر حزب اسلامي، صلاح الدين رباني رهبر حزب جمعيت و شماري ديگر از سياسيون به عنوان اعضاي اين شورا نام برده اند، اما رياست جمهوري تا کنون رسماً اين موضوع را تأييد نکرده است.
آگاهان سياسي هم تاکيد بر اين دارند که شوراي عالي دولت بايد هرچه زودتر تشکيل شود، زيرا گروه طالبان خواستار موجوديت يک آدرس واحد براي انجام گفتوگوها شده است.
طالبان گفته اند: «ما نمي توانيم با همه جداگانه صحبت کنيم. حکومت و سياستمداران بايد در يک موضع واحد جمع شوند تا بتوانيم با آنها صحبت کنيم.»
محمد اشرف غني، رييس جمهوري کشور در هفته هاي اخير در سطح رهبران سياسي در داخل و خارج حکومت مشورت را آغاز کرده است.
گفته شده است که حامد کرزي رييس جمهور پيشين و گلبدين حکمتيار رهبر حزب اسلامي نيز با هم ديدار کرده اند. هرچند جزئيات اين جلسات به بيرون درز نميکند، اما گمان ميرود که حکومت تلاش ميکند تا در اجلاس ترکيه با طالبان از يک آدرس واحد وارد گفتوگو شود.
گفته ميشود که احتمالاً طالبان به زودي در مورد اشتراک شان در نشست ترکيه، اظهار نظر کند. طاهر خان روزنامه نگار مستقر در اسلام آباد به خبرگزاري آلمان گفته: «اين احتمال وجود دارد که طالبان به زودي از مشارکت خود در اجلاس ترکيه خبر دهند.»
اين روزنامه نگار پاکستاني به نقل از منابع که از آن ها نام نبرده گفته که جزييات نشست استانبول با طالبان در ميان گذاشته شده است.
اگرچه ظاهراً طالبان دليل اصلي عدم شرکت شان در نشست ترکيه را خروج نيروهاي خارجي عنوان کرده اند، اما گفته ميشود که طالبان ممکن است براي شرکت در اين نشست آزادي 7 هزار زنداني شان و حذف رهبران آنها از ليست سياه را به عنوان شرط اساسي مطرح کنند.
آگاهان سياسي به اين باور اند که احتمالاً طالبان از نشست ترکيه ترس دارند و اهداف اين نشست را درک کرده اند. گفته ميشود که در اين نشست در مورد يک حکومت بي طرف تصميم گرفته خواهد شد که طالبان نيز در آن سهيم باشند، اما باورها بيشتر بر اين است که طالبان نميخواهند در يک نشستي شرکت کنند که تصميمات بالاي آنها تحميل شود، زيرا اين گروه پس باور دارند که پس از خروج نيروهاي خارجي قادر خواهند شد که حکومت را سقوط داده و افغانستان را به تصرف خود دراورند.
اما آگاهان سياسي اين باور طالبان را اشتباه خوانده تاکيد دارند که نيروهاي دفاعي و امنيتي افغانستان توانايي جنگ در برابر طالبان را سالها خواهند داشت و تنها چيزي که طالبان به دست مي آورند تلفات نيروهاي شان و ويراني افغانستان است.
در تازهترين مورد ديويد پترييس، فرمانده پيشين نيروهاي ايتلاف به رهبري امريکا در افغانستان در مصاحبه به صداي امريکا گفته که گروه طالبان تمايل به توافق معنيدار، قابل تأييد و پايداري که منجر به نوعي تقسيم قدرت و حل ديپلوماتيک شود، ندارند.
اين جنرال بازنشسته امريکايي همچنان گفته که طالبان هر آنچه را که ميخواستند از مذاکرات بهدست آوردند؛ آزادي رهبران و جنگجويانشان از زندانهاي افغانستان و اکنون خروج نيروهاي خارجي.
آقاي پترييس، پس از خروج نيروهاي خارجي، از يک نوع جنگ داخلي که مشخص به اوضاع افغانستان خواهد بود، هشدار داده است.
او افزوده که باوجود تلاشهاي همه جانبه زلمي خليلزاد، نمايندهي ويژهي ايالات متحده براي صلح افغانستان و ساير اقدامات اتخاذ شده از جانب ايالات متحده براي جلوگيري از بازگشت لانههاي تروريزم و افراط گرايي به افغانستان، هراس دارد که ازتصميم خروج نيروها پشيمان شوند، زيرا احتمال زياد برگشت جنگهاي داخلي وجود دارد.
پيش از اين شماري از اعضاي مجلس نمايندهگان امريکا نيز از خروج شتابزده و احتمال برگشت گروههاي دهشت افگن به افغانستان ابراز نگراني کرده بودند.
اين اظهارات در حالي صورت ميگيرد که زلمي خليلزاد، نماينده ويژه ايالات متحده امريکا براي صلح در افغانستان به کميته امنيت ملي ايالات متحده گفته است که تلاشها براي تشکيل نشست صلح افغانستان در ترکيه در جريان است و انتظار ميرود که حکومت و طالبان در آن شرکت کنند.
از سوي ديگر يک عضو هيأت مذاکره کننده جمهوري اسلامي افغانستان به اين باور است که گروه طالبان باور به صلح ندارند و نياز است تا مردم افغانستان آمادهگي خود براي دفاع از خود و نظام داشته باشند.
عبدالحفيظ منصور عضو هيأت مذاکره کننده جمهوري اسلامي افغانستان در مدت هفت ماه در دوحه قطر بود، چند روز پيش در برنامه «کاکتوس» تلويزيون خصوصي (1) گفت که طالبان در کل براي صلح و مذاکره آماده نيستند و فکر ميکنند که پس از خروج نيروهاي خارجي از افغانستان را دو باره تصرف خواهند کرد.
آقاي منصور گفت که مردم بايد بدانند و در جريان باشند که طالبان هيچ تغيير در باورهاي شان نيامده و با همان روشي که 25 سال پيش در افغانستان حکومت کردند، حالا هم با همان تلاش دارند از طريق جنگ دوباره بر افغانستان حاکميت کنند و باورهاي شان را بر مردم افغانستان تحميل نمايند.
با آنچه گفته شد، ميتوان به اين نتيجه دست يافت که چگونهگي مذارات صلح افغانستان در هالهي از ابهام قرار دارد و احتمال درگيري و گسترش جنگ نسبت به اين که مذاکرات با طالبان منجر به صلح دايمي در کشور شود.