آيا شهروندان چين در معرض خطر طالبان پاکستانی قرار دارند؟

به تاریخ ۲۱ اپریل، یک موتر مملو از مواد منفجره در پارکنگ هوتل مجلل سرینا در شهر کویته مرکز ایالت بلوچستان انفجار کرد که در نتیجه پنج تن کشته و دوازده تن دیگر زخم برداشتند، مسوولیت این حمله مرگبار را تحریک طالبان پاکستانی به عهده گرفت.

یک گروه از شبه نظامیان پشتون که زیر چتر تحریک طالبان پاکستانی در مناطق مرزی پاکستان و افغانستان فعالیت می‌کنند، بین سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۴ خسارات زیاد جانی و مالی در پاکستان وارد کرده است.

تی تی پی حملات بی‌شماری را بر تاسیسات نظامی، کاروان ها، مراکز پولیس، مدارس و عبادت‌گاه‌های اقلیت‌های مذهبی انجام داد. در نتیجه خشونت‌های این گروه، بیش از ۸۰،۰۰۰ سرباز و غیر نظامی کشته شدند، با این حال ظرفیت این گروه از سال ۲۰۱۴ به اینسو شروع به ضعیف شدن کرد و در سال‌های بعدی، آن هیبت قبلی خود را از دست داد.

حمله تی تی پی بر هوتل به شدت محافظت شده «سرینا» بیانگر تجدید نیروی این گروه است. این گروه می‌تواند به طور فزاینده‌ای پروژه‌ها و اتباع چینی در پاکستان را هدف قرار دهد.

فراز و نشیب تحریک طالبان پاکستان:

تی تی پی در واکنش به حملات سرکوب کننده ارتش پاکستان بر جنگ‌جویان روحانی در لعل مسجد اسلام‌آباد در سال ۲۰۰۷ تاسیس شد. هدف اصلی این گروه سرنگونی دولت پاکستان و استقرار قوانین اسلامی در این کشور است.

تی تی پی طی یک سال پس از تشکیل کنترل بیشتر مناطق قبایلی تحت مدیریت فدرال یا (FATA) را به‌دست آورد و بر گستره وسیعی از ایالت خیبر پختونخوا نفوذ پیدا کرد. پس از تسلط بر بیشتر مناطق سوات، به سوی منطقه « بونر» پیش رفت تا جایی که به فاصله چند کیلومتری اسلام‌آباد رسید.

با این حال، حملات تهاجمی این گروه بر اهداف نظامی امریکا و پاکستان سبب بدبختی و زوال این گروه شد. رهبران این گروه در حالی هدف حملات هواپیماهای بدون سرنشین امریکایی قرار گرفت که ارتش پاکستان سلسله عملیات‌های نظامی را علیه تی تی پی در مناطق قبایلی به راه انداخت. آن‌ها ساختار رهبری و کنترل این گروه را در هم شکستند و جنگ‌جویان آن‌ها را متفرق کردند.

نبردهای ذات‌البینی، انشعابات و گسیخته‌گی فرماندهان و مبارزان تی تی پی به دولت اسلامی خراسان خسارات زیادی به این گروه وارد کرد. تا سال ۲۰۱۴ این گروه بسیار ضعیف شده بود و فقط به اهداف نرم حمله می‌کرد.

احیای «تی تی پی» تحت رهبری نور ولی محسود: گمارش نور ولی محسود به رهبری تحریک طالبان پاکستان در سال ۲۰۱۸، سبب احیای مجدد این گروه شد.

رهبری تحریک طالبان پاکستان در سال ۲۰۱۸، احیای مجدد گروه را آغاز کرد. به عنوان مثال : گروه‌های متلاشی شده مانند جماعت الاحرار و حزب الاحرار که از تی تی پی جدا شده بودند ، دوباره شروع به بازگشت به این گروه کردند.

گفته می‌شود که طی سال‌های گذشته، جنگ‌های درون گروهی تقریباً به پایان رسیده است و اکنون شبه نظامیان مربوط به تی تی پی عملیات‌های خود را هماهنگ می‌کنند. این قابلیت‌های عملیاتی این گروه را افزایش داده است.

براساس گزارش اخیر سازمان ملل، تی تی پی بیش از ۱۰۰ حمله برون مرزی بین جنوری و اکتوبر ۲۰۲۰ انجام داده است. درواقع درسال ۲۰۲۰ افراد وابسته به این گروه ۶۷ حمله تروریستی انجام دادند که حدود ۴۶ در صد از کل حملات گزارش شده در آن سال را تشکیل می‌دهد.

افزایش قابلیت‌های عملیاتی تی تی پی در گستره رو به رشد جغرافیایی فعالیت‌های آن نیز قابل مشاهده است. حملات آن فراتر از سنگرهای سنتی آن در مناطق قبیله‌ای به شهرهای پاکستان مانند کویته گسترش یافته است. حمله بالای هوتل سرینا این ظرفیت پیشرفته را تأیید می‌کند. سرینا یکی از هوتل‌های به شدت محافظت شده در بلوچستان است که اغلب ازکارمندان دولت، دیپلمات‌ها و امدادگران بین‌المللی میزبانی می‌کند. افزون بر این، هوتل بین قنسولگری ایران و ساختمان مجمع نماینده‌گان بلوچستان واقع شده است. این که موتر عامل انتحاری توانسته است از ایست‌های بازرسی در مسیر هوتل بدون اندک موانع وارد این مکان شود نشان می‌دهد که تی تی پی در دستگاه امنیتی ایالت بلوچستان رخنه کرده است یا در غیر این صورت اطلاعات بسیار محرمآن‌های را در مورد سیستم امنیتی آنجا بدست آورده است.

آیا تحریک طالبان پاکستان چین را هدف قرار می‌دهد؟

هرچند تی تی پی ادعا کرد که هدف حمله انتحاری مقامات بلند پایه حکومت پاکستان از جمله افسران پولیس بوده، با این حال اعتقاد عامه بر این است که هدف حمله مقامات چینی بوده است.

نونگ رونگ سفیر چین در پاکستان و دیگر مقامات از جمله سرقنسول آن کشور در کراچی، در هوتل سرینا اقامت داشتند، اما هنگام حمله در آنجا حضور نداشتند. به گفته سفارت پاکستان در پکن، این حمله دقایقی قبل از بازگشت مقامات چینی به هوتل انجام شد به همین دلیل نیز احتمالاً حمله به هوتل سرینا سفیر چین و هیأت همراه وی را هدف قرار می‌داد.

حملات اخیر تی تی پی بالای اتباع چینی چندین توضیح دارد. یکی ظلم چین بالای مسلمان اویغور است که تی تی پی در گذشته آن را محکوم کرده است. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۲ این گروه مسوولیت قتل یک جهان‌گرد چینی در شهر پشاور را به عهده گرفت و آن را انتقام برخورد دولت چین با مسلمانان در ولایت سینکیانگ عنوان کرد. افزون بر این، تی تی پی منافع گسترده چین در پاکستان را هدف قرار می‌دهد. چین میلیاردها دالر را در پروژه‌های زیربنایی سرمایه گذاری کرده است که بخشی از کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) است. پروژه‌ها در بلوچستان در موفقیت (CPEC) نقش مهمی دارند و حمله بر کارکنان این پروژه‌ها و اتباع چینی سبب به تأخیر انداختن یا کند کردن کار آن‌ها می‌شود که این می‌تواند به اقتصاد پاکستان ضربه وارد کرده و در نتیجه دولت را تضعیف کند. پروژه‌های بلوچستان در موفقیت CPEC نقش مهمی دارند و حمله به این افراد و اتباع چینی سبب «به تأخیر انداختن یا کند کردن» پروژه‌های CPEC می‌شود. این می‌تواند ضربه‌ای به اقتصاد پاکستان وارد کند و در نتیجه دولت را تضعیف کند.

همچنین ممکن است که تی تی پی که گفته می‌شود عملیات خود را در مناطق پشتون نشین بلوچستان افزایش داده است، با گروه‌های جدایی طلب و ملی گرای بلوچ که مانند این گروه مخالف دولت پاکستان است، همکاری می‌کند.

آن‌ها چندین حمله به شهروندان پاکستانی و چینی و پروژه هایی در بلوچستان انجام داده‌اند اگر تی تی پی واقعاً با شبه نظامیان بلوچ ارتباط برقرار کرده باشد، واقعاً برای پکن و اسلام‌آباد قابل نگرانی است.

نتیجه:

حمله اخیر تی تی پی در هوتل سرینای کویته نه تنها احیای مجدد این گروه، بلکه قابلیت‌های راه اندازی عملیات‌های پیچیده را از سوی این گروه بالای ساختمان‌های به شدت محافظت شده و بیرون از پایگاه سنتی خود در ایالات خیبرپختونخوا نشان می‌دهد.

این حمله همچنان بیانگر تمایل تی تی پی به هدف قرار دادن منافع چینی و اتباع آن در پاکستان است. این باید زنگ خطر را در پکن و اسلام‌آباد به صدا در آورد، به خصوص اگر تی تی پی با شبه نظامیان بلوچ همدست شده باشد.