سیاسی
آدمکشی های هدفمند روند صلح را تهديد می کند
تروریستها تقریباً هر روز یک چهره شناخته شده را به ضرب گلوله یا بم مقناطیسی، با کمترین هزینه و بیشترین هیاهوی تبلیغاتی، از بین میبرند.
هدفی که پیشتر حملات هماهنگ چندنفری از جمله بمگذاری انتحاری، در پی آن بود به برنامهریزی، امکانات و نیروی بیشتری نیاز داشت. اکنون اما با ترور چهرههای رسانهیی، تروریستها راحتتر به هدف خود میرسند.
روزنامهنگاران، روشنفکران، فعالان حقوق بشر و جامعه مدنی، کنشگران سیاسی و کارگزاران دولتی در فهرست ترور قرار گرفتهاند.
زندهگی در کابل بیثبات و ناامنتر شده است: در شرایطی که مذاکرات صلح ادامه دارد، آدمکشی برای مقاصد سیاسی، گسترش ترس در جامعه و برانگیختن مردم علیه دولت، معنادار است.
طالبان، مظنون اصلی این آدمکشیهای روزانه و جنایت آشکار جنگی که به دنبال اهداف بزرگ سیاسی است، مسوولیت این قتلهای هدفمند را بهعهده نمیگیرند. از میان ۲۰ گروه تروریستی فعال در کشور نیز هیچکدام مسوولیت این حملهها را به عهده نمیگیرد.
از سوی دیگر، طالبان براساس توافقنامهیی که با امریکا امضاء کرد، تعهد داده است که سطح خشونت را کاهش دهد و حملات هماهنگ و پیچیده در شهرهای بزرگ افغانستان انجام ندهد.
نتیجه این شیوه جدیدِ تروریستی اما روشن است. آدمکشی بیوقفه و بدون پیگرد، اعتماد مردم به نظام امنیتی کشور را بیش از پیش متزلزل و بر دولت اشرف غنی فشار افکار عامه را بیشتر کرده است.
مردم میپرسند چه کسی از گسترش ترس در جامعه سود میبرد؟
امرالله صالح، معاون اول ریاست جمهوری، در توییتی کوشید به این پرسش پاسخ بدهد: «قتل هدفمند فعالان جامعه مدنی و بمبگذاریها که مسوولیتش پذیرفته نمیشود، ستونی از پیکار تروریستی طالبان است که به استراتیژی مذاکرات آنها ربط دارد. آنها میخواهند اراده سیاسی مردم افغانستان را بشکنند و خواستههای ناممکن تقاضا کنند. این واقعیت است. ابهام کمکی نمیکند.»
آخرین مورد ترور، روز شنبه سه انفجار پیهم در کابل پایتخت صورت گرفت که جان پنج تن را گرفت و همچنان چندی پیش در ولایت کاپیسا، در ۱۲۰ کیلومتری شمال کابل افراد مسلح ناشناس، فرشته کوهستانی را که برای برابری حقوق زن و مرد فعالیت میکرد، به ضرب گلوله کشتند. او پیشتر هم هشدارهای امنیتی دریافت کرده و از نگران جانش بود.
دور دوم مذاکرات صلح افغانستان، پنجم ماه جنوری در دوحه قطر، بین نمایندهگان طالبان و جمهوری اسلامی افغانستان شروع شد، اما از آن زمان تاکنون طالبان به میز مذاکره حاضر نشدند. در پهلوی دیگر اما ادامه این حملههای تروریستی ممکن است مذاکرات صلح را در نهایت به بن بست و یاهم لغو روبهرو سازد.
از هم اکنون سوالهای زیادی درباره نیت طالبان برای رسیدن به توافق از طریق راهحل سیاسی و پذیرشِ پایاندادن به خشونت مطرح شده است.
حفیظ منصور، عضو هیأت مذاکره کننده صلح افغانستان در گفتوگوی اخیر خود با تلویزیون طلوع گفت: «ذهنیت طالبان همان ذهنیت ۲۵ سال قبل است. دیدگاه طالبان نسبت به زن، شیعه، دموکراسی، انتخابات، مناسبات خارجی، هنر، موسیقی، تلویزیون طلوع و حقوق بشر هیچگونه تغییری نکرده است.»
بعید است خطر قتلهای هدفمند که در سه ماه اخیر با شروع مذاکرات صلح آغاز شده است، به این زودی برطرف شود. جامعه جهانی نسبت به این خشونتورزی ابراز نگرانی کرده و کوشیده به طالبان پیام بدهد که دخالتش در این امور آشکار شده است.
زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه امریکا برای صلح افغانستان، چندین بار تاکید کرد که ترورهای هدفمند و تداوم خشونتها به پروسه صلح صدمه وارد میکند و فرصتی که شهروندان افغانستان برای یک راه حل سیاسی به دست آورده اند را میتواند نابود کند.
او افزود: «راه زندهگی با این همه در خشونت زیستن، نیست. این سبب ایجاد وهم میشود. وهم افغانها را مجبور به ترک میهن شان خواهد کرد. در آن صورت، چه کسی برای ترویج حقوق و آزادیها خواهد ماند؟ این مسیر شکوفایی و رفاه یک جامعه نیست. این قتلها و ترورهای هدفمند، باید متوقف شود. این کار، روند صلح را تهدید میکند. مردم افغانستان صلح میطلبند. آتشبس و توافق سیاسی همچنان نیازهای فوریاند. من از گروههای مذاکرهکننده میخواهم که تلاشهای خود را دو برابر کنند. ما آماده کمک هستیم.»
با این حال شهروندان غیرنظامی افغانستان بیشتر از همه از افزایش خشونتها صدمه میبینند و آینده برای شان همچنان مبهم و تاریک است، زیرا نه سرنوشت چگونهگی مذاکرات صلح مشخص است و نه هم حکومت آنگونه که مردم انتظار دارند برای شان خدمات انجام نمیدهد، بنا بر این تنها مردم استند که هم قربانی خشونت و کشتار طالبان را میپردازند و هم همه روزه باید با یک حکومت ناکاره و آلوده با فساد بسازند و از آن پیروی کنند.
وحیده پیکان