خروج نیروها از افغانستان

بررسی ایالات متحده از سیاست هایش در مورد جنگ افغانستان برای فعلاً به پایان رسیده است. تمام نیروهای امریکایی و ناتو تا 11 سپتامبر امسال از افغانستان خارج خواهند شد. خروج از ماه آینده آغاز خواهد گردید.

رییس جمهور جو بایدن مجبور شد در اعلام این خبر از اتاق معاهدات کاخ سفید – همان اتاقی که رییس جمهور پیشین، جورج بوش در آن “جنگ علیه تروریسم” را پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001 اعلام کرد- با مخالفت برخی از رهبران حزب جمهوری خواه و هم‌چنین برخی از افسران ارشد نظامی روبه‌رو شود. در یک سخنرانی تاریخی، بایدن به مخاطبان امریکایی گفت که “ایالات متحده در یک جنگ پایان ناپذیر و به طور فزایندۀ بی ربط غرق شده است که زمان بیشتر و یا تعداد بیشتری نیروهای ارتش حل‌اش نمی کند.” رییس جمهور هم‌چنین افزود که حضور همیشگی در این کشور منافع امریکا را تأمین نخواهد کرد. وی افزود كه امریكا باید بر “چشم انداز مدرن تهدیدها” متمركز شود كه با اوضاع نزدیك به دو دهه قبل، بسیار متفاوت است.

بایدن اظهار داشت که وی این مسوولیت (مقابله با جنگ) را به رییس جمهور پنجم واگذار نخواهد کرد – چهار رییس جمهور امریکا از زمان حضور نیروهای امریکایی در افغانستان ریاست کرده اند. بایدن هم‌چنین گفت كه ایالات متحده از مدت‌ها قبل به اهداف اصلی جنگ دست یافته است – عقیده‌ای كه بسیاری با آن موافق نیستند. رییس جمهور بیان کرد، “من نتیجه گرفتم که زمان پایان دادن به طولانی ترین جنگ امریکا رسیده است.”

بایدن با زیر سوال بردن تمام منطق حمایت از ادامه حضور نظامی در افغانستان، اضافه کرد، “دلیل اصلی ماندن بیشتر در افغانستان این است که هر یک از سه رییس جمهور پیش از من با آن دست و پنجه نرم کرده اند: هیچ کس نمی خواهد بگوید که ما باید برای همیشه در افغانستان بمانیم، اما آنها اصرار دارند اکنون لحظه مناسبی برای خروج نیست.”

این یک توضیح خیلی خلاصه و ساده بود. مشکل اینجا است که اهداف تعریف نشده بودند. ایالات متحده به چه چیزی می‌خواست برسد؟ اسنادی در مورد افغانستان کل حقیقت مداخلات نظامی بی دلیل در این کشور را آشکار می‌سازند. در این اسناد چگونگی پنهان سازی واقعیت های زمین جنگ و دروغ گفتن به مردم امریکا در مورد درگیری توسط دولت و جنرال ها نشان داده شده است. آنها با هم در تلاش بودند استراتیژی را به مردم عرضه کنند که هیچ ارتباطی با واقعیت های عینی نداشت.

این ابتکار ایالات متحده می‌تواند به موفقیت واقعی در پایان دادن به درگیری کمک کند. در هفته آخر این ماه نشستی تحت حمایت سازمان ملل در ترکیه برگزار خواهد شد تا پس از توافق بین طالبان و دولت افغانستان در مورد سیستم حاکمیت در افغانستان اجماع ایجاد کند. در این نشست قطر، طالبان، دولت افغانستان و البته ترکیه شرکت خواهند کرد. با توجه به تعهد امریكا برای بیرون كشیدن همه نیروهای خود قبل از 11 سپتامبر، بحث این نشست اهمیت بیشتری یافته است. تقاضای دیرینۀ طالبان برای خروج همه نیروهای خارجی برآورده شده است. اکنون وقت آن است که آنها در تلاش هایی که منجر به استقرار یک دولت موقت می‌شود، کمک کنند. دولت موقت توسط نهاد سنتی   و افتخارآميز افغانستان، لويه جرگه ايجاد مي‌شود. دولت موقت که طالبان را به عنوان يک جزحياتي در بر خواهد گرفت، چند قومي و گسترده خواهد بود.

مخالفت با دولت موقت فقط از جانب حاکمان فعلي است که مي خواهند وضع موجود را طولاني کنند. اما طولاني شدن وضعيت موجود با خطرات بزرگي روبرو است. تنها کشوري که مي‌تواند نقش اساسي در مقابله با سوء استفاده از دولت کابل را داشته باشد، ايالات متحده است. دولت کابل براي نگهداري ارتش، پوليس و اداره کل خود به کمک مالي خارجي وابسته است. واشنگتن مجبور است با استفاده از اين اهرم فشار دولت غني را وادار به رضايت در ايده دولت موقت به عنوان ابزاري براي خاتمه جنگ کند.

گزارش ها حاکي از آن است که طالبان در نشست استانبول حضور نمي‌يابند زيرا ايالات متحده مهلت ماه مي براي خروج نيروها را رعايت نکرده است. اين يک خطاي پرهزينه خواهد بود. تأخير چهار ماهه نبايد باعث تخريب يا منحل شدن کل طرح سازش شود. پس از 20 سال جنگ زماني که هدف يک افغانستان عاري از نيروهاي خارجي در معرض ديد است، نبايد تصميمي گرفته شود که از روند صلح بازداري کند. طالبان بايد بدانند که اگر از اين فرصت استفاده نکنند نه تنها در سطح بين المللي، بلکه در داخل کشور نيز پشتيبان هاي خود را از دست خواهند داد. آنها بيشتر منزوي خواهند شد. پس از پذيرفتن مسووليت دولت جديد، امريكا قصد خود را روشن كرد. بايدن بدون ابهام اظهار داشت که مهلت ماه مي براي خروج نيروها دشوار است و دولت جديد براي تکميل بررسي سياست خود در مورد افغانستان به زمان نياز دارد. در کمتر از سه ماه، واشنگتن جدول زماني جديدي را براي خروج کامل نيروهاي خارجي اعلام کرد و اين طرح جديد خروج، وابسته به هيچ شرطي نيست. اين يک تغيير واضح نسبت به روايت هاي دولت هاي قبلي است. طالبان بايد با شرکت در بحث هاي کنفرانس استانبول، در جايي که خروج کامل و بدون قيد و شرط نيروها تا 11 سپتامبر مورد بحث نيست، متقابلاً پاسخ دهند. تمايل آنها براي شرکت در کنفرانس استانبول نه تنها اعتبار آنها را بالا مي‌برد بلکه مي‌تواند به آزادي نزديک به 7000 زنداني باقي‌مانده طالبان کمک کند.

کشورهاي منطقه نيز بايد نقش خود را انجام دهند. چين به دليل سرمايه گذاري سنگين خود در افغانستان، از آن محافظت کند. ايران به دولت طالبان علاقه‌مند است، زيرا تنها چنين دولتي مي‌تواند گروه هاي تروريستي مانند داعش را که تهديدي براي مناطق مرزي آن است، از بين ببرد. چين نيز انتظارات مشابهي دارد. و البته، به دلايل مختلفي هيچ کشور به اندازه پاکستان از صلح و ثبات در افغانستان مستفيد نمي‌شود. اسلام آباد بايد با دادن مشوره به رهبران طالبان براي از دست ندادن يک فرصت تاريخي براي صلح، نقش خود را ايفا کند.

بايدن تاکيد کرده است که ايالات متحده هم‌چنان به افغانستان کمک خواهد کرد تا در ايجاد موقعيت ها براي بازگشت کامل به شرايط عادي کمک کند. به عبارت ديگر، واشنگتن از افغانستان دست بردار نيست حتا اگر حضور نظامي نداشته باشد. علاوه بر ادامه حمايت جامعه بين الملل براي پايان دادن درگيري، پذيرفتن ايده دولت موقت توسط اشرف غني و توافق طالبان براي ورود به آن، از عناصر ضروري در فرمول جديد صلح افغانستان هستند. اعلاميه بايدن راه هاي حل اختلافات طولاني مدت را باز کرده است. از دست دادن اين فرصت خطايي فاحش خواهد بود.