فرهنگ و هنر
سفارت فرانسه در کابل: منارجام غور در حال نابودی است
سفارت فرانسه در کابل هشدار داده است که منار تاریخی جام غور که یکی از زیباترین بناهای تاریخی جهان به شمار می‌رود، در حالی نابودی است.
این سفارتخانه در سایت رسمی خود درباره وضعیت کنونی منار تاریخی ولایت غور نوشته است: «علایمی دیده می‌شود که منار تاریخی جام غور هم مانند برج کج پیزا در ایتالیا در حال خم شدن است و اگر به آن توجه نشود، نابود خواهد شد.»
سایت سفارت فرانسه در کابل، دلیل خم شدن و احتمال نابودی منار جام غور افغانستان را وضعیت فعلی قرارگیری آن در کنار رودخانه‌ها عنوان کرده و افزوده است: «این منار یکی از زیباترین بناهای تاریخی جهان است که در عمق دره‌ای به قدمت ۹۰۰ سال پابرجا است و یکی از فرضیه‌های قبول شده این است که مکانی که منار جام در آن قرار دارد، بخشی از شهر قدیمی فیروزکوه بوده است که مغول‌ها آن را ویران کردند.»
سفارت فرانسه در کابل در حالی از نابودی منار تاریخی جام غور سخن به میان می‌آورد، که چند ماه پیش، وزارت خارجه افغانستان اعلام کرد که این منار تاریخی و فرهنگی در پی سعی و تلاش‌های مؤثر نماینده‌گی جمهوری اسلامی این کشور در پاریس، به عنوان یکی از میراث فرهنگی جهان اسلام از طرف «آیسیسکو» ثبت شده است. این نخستین اثر فرهنگی افغانستان است که به این فهرست راه یافته است.
منار جام غور، قبلاً نیز در سال ۲۰۰۲ در فهرست میراث فرهنگی جهانی سازمان یونسکو ثبت شده بود و اکنون در فهرست میراث فرهنگی جهان اسلام هم قرار دارد.
منار جام یکی از بزرگ‌ترین آبده‌های تاریخی افغانستان به شمار می‌رود که در غرب افغانستان و در یک منطقه کوهستانی ولایت غور قرار دارد. ارتفاع این آبده تاریخی افغانستان، ۶۵ متر اعلام شده است. بر نمای بیرونی این منار، نقش و نگارهای تزیینی و هنرمندانه‌ای کار شده و آیاتی از قرآن هم بر آن حک شده است. در میانه بدنه منار جام غور، یک کمربند زیبا از کاشی‌های لاجوردین دیده می‌شود که نام سلطان غیاث‌الدین غوری بر آن ثبت است.
سفارت فرانسه درباره نوشته‌هایی که در داخل و بیرون از منار جام غور حک شده‌اند نیز توضیح داده است: «نوشته‌هایی که روی منار جام حک شده‌اند حاوی آیاتی از قرآن مجید هستند، متن کامل سوره مریم بر آن درج است و در انتهای یکی از کتیبه‌ها، اسامی خانواده‌هایی ذکر شده که منار به افتخار ایشان ساخته شده است. همچنان بناها و ساختمان‌های دیگر، در اطراف منار نیز بقایای قلعه‌ها، برج‌ها و یک مخزن آب که در معرض دید بوده، وجود داشته است. سنگ‌هایی با کتیبه‌هایی به زبان عبری قدیمی نیز پیدا شدند که با توجه به مندرجات روی آن‌ها، احتمالاً بقایایی از یک قبرستان هستند.»
این گزارش سفارت فرانسه در کابل درباره نابودی منار تاریخی غور، شهروندان افغانستان را نگران کرده است.
شماری از باشنده‌گان کابل می‌گویند که اگر این گزارش حقیقت داشته باشد حکومت و نهاده‌های محلی غور نباید در رابطه با این اثر فرهنگی و تاریخی، بی‌توجه باشند. باید هرچه زودتر برای نجات آن دست‌به‌کار شوند تا افغانستان از داشتن این اثر فرهنگی که در جهان شهرت دارد، محروم نشود.
جاوید محمدی، استاد دانشگاه کابل می‌گوید: «پیام من برای دولت‌مردان ما این است اگر نمی‌توانید این اثرهای تاریخی و فرهنگی را دوباره بازسازی و نوسازی کنید، حداقل نگذارید نابود شوند. مانند جام غور، افغانستان اثرها و مکان‌های تاریخی فراوان دارد. دولت و نهادهای محلی باید برای حفاظت از این آثار و مکان‌ها توجه داشته باشد و نگذارند که افغانستان مانند بخش‌های دیگر در این زمینه نیز محروم شود، زیرا این اثرهای فرهنگی و مکان‌های تاریخی، هویت ملت و کشور ما هستند.»
در همین حال عابر عارف، سخن‌گوی والی غور گفته که از وضعیت بد منار جام غور سخن راند و هشدار داد که اگر به نجات آن توجه نشود، این منار به زودی نابود خواهد شد.
او گفته: «وجود دو دریاچه در کنار منار جام غور باعث شده که این منار خم شود و رو به نابودی رود. در حالی که ما برای نجات آن بارها تلاش کردیم، اما باز هم این تلاش‌ها نتیجه‌بخش نبوده‌اند.»
