اخبار
یوناما: پس از آغاز گفت‌وگوهای صلح 11 کارمند رسانه‌يی و فعال حقوق بشر در افغانستان کشته شده‌اند
دفتر هيأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (يوناما) اعلام کرده است که پس از آغاز گفت‌وگوهاي صلح بين‌الافغاني در 22 سنبله‌ي امسال در دوحه، 5 فعال حقوق بشر و 6 کارمند رسانه‌يي در حمله‌هاي هدف‌مند و عمدي در افغانستان کشته شده‌اند.
اين نهاد در تازه‌ترين گزارشش زير عنوان «کشتار مدافعان حقوق بشر و کارمندان مسلکي رسانه‌ها در افغانستان» که روز دوشنبه (بيست‌وهفتم دلو) منتشر کرده است، گفته که دوره‌ي پس از آغاز گفت‌وگوهاي صلح بين‌الافغاني گواه شمار زيادي از کشته‌شدن مدافعان حقوق بشر و کارمندان مسلکي رسانه‌يي در افغانستان بوده که به تغيير فضاي حقوق بشري و رسانه‌يي انجاميده است.
در اين گزارش، اطلاعات و روند مربوط به کشتار مدافعان حقوق بشر و کارمندان رسانه‌يي از اول جنوري 2018 تا 31 جنوري 2021 تجزيه و تحليل شده است.
براساس اين گزارش، از اول جنوري سال 2018 تا 31 جنوري سال 2020 ميلادي 65 تن از مدافعان حقوق بشر و کارمندان رسانه‌يي در کشور کشته شده‌اند. 32 تن از کشته‌شده‌گان را فعالان حقوق بشر و 33 تن ديگر را نيز کارمندان رسانه‌يي تشکيل مي‌دهند.
يوناما گفته است پس از آغاز گفت‌وگوهاي صلح 11 فعال حقوق بشر و کارمند رسانه‌يي در افغانستان کشته شده‌اند، اين روند با عدم پذيرش مسووليت آن همراه بوده که سبب ايجاد فضاي ترس در ميان مردم شده است.
طبق گزارش يوناما، ادامه‌ي اين روند سبب تغيير فضاي حقوق بشري و رسانه‌يي شده است و شمار زيادي از افراد مسلکي در کارشان دست به خودسانسوري زده يا کارشان را رها کرده يا هم خانه و جامعه را به اميد بهبود مصونيت ترک کرده‌اند.
در اين گزارش آمده است: «بسياري به شمول شخصيت‌هاي سرشناس از کشور فرار کرده‌اند. اين قتل‌ها تأثير گسترده‌يي بر جامعه داشته و انتظارات پيرامون تلاش‌هاي صلح را کاهش مي‌دهد.»
يونا مي‌گويد، حمله‌ها عليه نماينده‌گان بخش حقوق بشر و عرصه‌ي رسانه‌ها در کشور موضوع جديدي نيست، اما در نوع قتل‌ها تغيير مشخصي آمده است.
بر بنياد گزارش يوناما، موج اخير، هدف قراردادن عمدي، برنامه‌ريزي‌شده و با قصد قبلي افراد که عاملان آن ناشناس باقي مانده‌اند، در تضاد با سال‌هاي گذشته است. يوناما افزوده است که در سال‌هاي گذشته اين نوع قتل‌ها عمدتاً به دليل نزديک‌بودن افراد به محل حمله‌هايي که از سوي گروه‌هاي مسلح سازمان‌يافته به طور عمده گروه داعش صورت مي‌گرفت.
ديبرا لاينز، نماينده‌ي ويژه‌ي دبير کل سازمان ملل متحد براي افغانستان گفت که شهروندان افغانستان به فضاي مدني شکوفا، جامعه‌يي که در آن مردم بتوانند فکر کنند، بنويسند و ديدگاه‌هاي‌شان را آزادانه و به دور از ترس بيان کنند، نياز دارند و شايسته‌ي آن هستند.
بانو لاينز افزود: «صداي مدافعين حقوق بشر و رسانه‌ها براي هر جامعه‌ي باز و شايسته، ضروري است. در زماني که گفت‌وگو و پايان‌دادن به جنگ از طريق مذاکره و توافق سياسي بايد در محوريت قرار گيرد، صداي مدافعين حقوق بشر و رسانه‌ها بايد بيش‌تر از هر وقت ديگر شنيده شود، اما در عوض آن‌ها خاموش ساخته مي‌شوند.»
در گزارش يوناما تصريح شده است، کساني که براي ارايه‌ي معلومات به موقع در مورد موضوع‌هاي مختلف از جمله نقض قوانين بين‌المللي بشردوستانه و قانون حقوق بشر براي مردم افغانستان کار مي‌کنند، در بسياري وقت‌ها در معرض تهديدات، ارعاب، آزار و اذيت، نظارت يا توقيف خودسرانه قرار مي‌گيرند.
يوناما تاکيد کرده که همه جوانب نقش مهمي در جلوگيري از چنين کشتارها و تهديدها و هم‌چنان در ارتقاي پاسخ‌گويي و جلوگيري از عدم مجازات را دارند. به گفته‌ي يوناما، تحقيقات در مورد قتل‌ها بايد مستقل، بي‌طرف، سريع، دقيق، معتبر و شفاف باشد.
در اين گزارش يوناما سفارش‌هايي به طرف‌هاي دولتي و غيردولتي ارايه شده است. به کارگيري سازوکار محافظتي ملي مؤثر و کارا مبتني بر کميسيون مشترک محافظت مدافعان حقوق بشر؛ ايجاد چارچوب مناسب جلوگيري به شمول تدابير ويژه‌ي محافظتي و امنيتي براي مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها مشروط بر موجوديت تهديدات يا ساير انواع تهديدها و حصول اطمينان از اين‌که مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها از حقوق قانوني‌شان مانند حق زنده‌گي، حق آزادي اجتماع، آزادي بيان و دست‌رسي به اطلاعات و هم‌چنان ساير آزادي‌هاي اساسي بدون ترس از انتقام يا حمله مستفيد مي‌شوند، از جمله سفارش‌هاي يوناما به دولت افغانستان است.
متوقف‌کردن هرگونه قتل مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها در مطابقت با قانون حقوق بشر بين‌المللي و قانون بشردوستانه‌ي جهاني، پيشنهاد يوناما به جناح غيردولت است.
تقبيح رويدادهاي قتل عليه مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران و کارکنان رسانه‌ها در سطح رهبري و تحقيق قضايايي که اعضاي گروه طالبان متهم به ارتکاب آن هستند، از توصيه‌هاي يوناما به طالبان است.
