زمزمه خروج نیروهای ناتو و امریکا از افغانستان در یکم می سال روان 2021 میلادی به دستور جوبایدن رییس جمهوری ایالات متحده امریکا از افغانستان رسماً آغاز و عملی گردید.
ناتو و امریکا پس از بیست سال حضور نظامی در افغانستان، اکنون تصمیم خروج از افغانستان را گرفته است که در حال حاضر این تصمیم در مرحله عملی شدن است و قرار است تمامی پایگاههای جنگی که در آن نیروهای امریکا حضور داشت به جانب افغانستان تسلیم داده شود و از افغانستان بیرون شوند.
اگر هدف حضور نیروهای ناتو و امریکا در افغانستان کالبد شگافی شود که چه قدر توانسته در کاهش خشونتها و محو قاچاق مواد مخدر در افغانستان مؤثر واقع شده است هر عقل سلیم، پاسخ میدهد که امریکا افغانستان را در نیمه راه تنها گذاشته است و بدون رضایت حکومت افغانستان تصمیم خروج را اعلام داشته است.
اصل توافق حضور امریکا در افغانستان همانا کاهش خشونتها و درهم کوبیدن گروههای تروریستی طالب و القاعده در این کشور بود که امریکا برای تحقق همین امر در افغانستان، پس حادثه یازدهم سپتامبر 2001 حضور نظامی یافت تا گروه القاعدهی که مرکز تجارتی جهان را هدف قرار داده بود، نابود کند.
حالا امریکا بدون پاسخ به سوالات حکومت افغانستان میخواهد این کشور را به لحاظ نظامی ترک کنند و این خروج در این شرایط چه پیامدی را در پی خواهد داشت ؟
افغانستان در عصر کنونی با تهدید بزرگ تروریزم قرار دارد و این تروریزم با گذشت هر روز با قوت عمل میکند و در پی تسخیر کلیت افغانستان است و به مذاکره و گفتوگو و پایان این ماجرای ناگوار چندان دلگرمی نشان نمیدهد.
طالبان در این اواخر نشان دادند که گروهی مستقل نیست و از سازمانهای دیگر دستور میگیرد و مطابق دستور آنان عمل میکند و در حقیقت توافق امریکا با این گروه اشکال داشت که در فبروری سال 2020 میان امریکا و طالبان به امضا رسید، نتوانست زمینه ساز صلح شود و سیاست خارجی ترمپ در قبال طالبان سیاست توأم با امتیاز دهی بود و امریکا در حقیقت خود در امر صلح افغانستان به اشتباه رفته است.
گذشته از مباحث دیگر، موضوع خروج امریکا آن هم در عصر جنگ و عدم کاهش خشونتها که آینده را جدی نگران میکند و مردم نسبت به آینده شان دلهره دارد که چه بلای به دنبال شان خواهد آمد و با این وضعیت آشفته چگونه میتواند خود را در آینده به صلح نزدیک ببیند.
صداهای ایجاد صفهای دفاع از افغانستان، تحت عنوان مقاومت دوم که این روزها زمزمه میشود دال بر این میزند که گروههای سیاسی و مردمی در قسمت آینده شان فاقد برنامه نیستند و بهخاطر هراس از حضور طالبان در محلات شان بسیج میشوند و آماده هر گونه تعرض طالبان را دارد.
اینکه این صف آراییها برای آینده افغانستان چه نتیجهی در پی حواهد داشت این بحث خودش جای پرداختن دارد که مردم با کدام میکانیزم میخواهد از خود و از جغرافیای مسکونه خود دفاع میکند و در برابر طالبان چگونه عرض اندام میکند و واکنش دولت موجود در این زمینه چه خواهد بود.
ثبات و دوام افغانستان قطعاً به تصمیمهای طرفهای سیاسی بستهگی دارد که طرفها در زمینه چگونه تصمیم میگیرد و مردم افغانستان را به کدام جهت وصل میسازد، حالا که خارجیها بیرون میشوند و مسوولیت دفاع به دوش خود مردم افغانستان افتاده است، مسوولیتهای همه طرفها سنگین شده است و این بار سنگین عملکرد دقیق میطلبد و تاریخ آینده را ناظر بر عملکرد امروز ما قرار میدهد.
حضور نیروهای ناتو و امریکا بدون تردید قوت روحی برای نیروهای امنیتی افغانستان قلمداد میشد و این حضور در حقیقت هرم فشار بالای گروههای تروریستی بود، هرچند نیروهای خارجی مدتهای طولانی میشد که نقش مشاور را در میان قوتهای دفاعی افغانستان بازی میکرد، اما باید پذیرفت که نفس حضور شان در افغانستان قوت روحی پنداشته میشد.
افغانستان امروز سرنوشت پیچیدهی را با خود گرفته است که این سرنوشت به کجا میانجامد و پیامد خروج نیروهای خارجی از افغانستان اگر دقیق و سنجیده تصمیم اتخاذ نکنیم، این پیامد ناگوارتر از دهه هفتاد خواهد بود که جمع کردن مردم افغانستان عمل سخت و دشوار خواهد بود.
ما نیازمند هستیم که بردباری و همدیگر پذیری پیشه کنیم و منافع کلان ملی افغانستان را نسبت به منافع شخصی خود ترجیح دهیم که ثبات و بقای افغانستان به تصمیمهای امروز ما برای فردای ما بستگی دارد که چگونه برای آینده این کشور تاریخ میسازیم و مردم افغانستان را با چگونه سرنوشتی همراه میسازیم.
این نکته را نباید فراموش کرد که جامعه جهانی مطابق اهداف خویش سیاستگذاری میکند و بحث صلح و جنگ افغانستان مسوولیت کشوری ما است و ما باید هر آجندا شوم را در قبال افغانستان با قوت یکدیگر دور بزنیم و آینده مطلوب را برای این کشور ترسیم کنیم تا مثل هر کشور جنگ زده دیگر به سعادت و صلح برسیم و افغانستان را از شر تروریزم جهانی نجات دهیم و ثبات را برای مردم افغانستان استقرار ببخشیم.