سالانه 25ميليون افغانی از بابت استخراج غيرقانونی معادن گچ در بلخ اختلاس می شود

معادن گچ در ولسوالي‌هاي چمتال و خلم ولايت بلخ از سوي برخي باشنده‌گان منطقه و شرکت ها به طورغيرقانوني کندنکاري مي‌شود که از اثر آن، حکوت سالانه 25 ميليون افغاني عوايد خود را از دست مي‌دهد.

برخي معادن گچ، در ولسوالي‌هاي چمتال، خلم و مارمل بلخ موقعيت دارد که در ولسوالي‌هاي چمتال و خلم، به طور غيرقانوني استخراج مي‌شود.

معلومات به دست آمده پژواک نشان مي‌دهد که در بخش استخراج اين معادن، از مواد منفجره‌ي ديناميت نيز استفاده مي شود، که مقامات مسوول   آن‌را براي محيط زيست کشنده مي‌دانند.

به اساس معلومات، ساحه معدن گچ ولسوالي چمتال در کنترل طالبان، و منطقه‌ي گچ ولسوالي خلم، زير کنترل حکومت مي باشد.

محمد صابر (نام مستعار) باشنده ولسوالي چمتال، به پژواک گفت که مدت زيادي مي شود که مردم در اين ولسوالي، معدن گچ را به طور غيرقانوني استخراج مي کنند.

او افزود که در بخش استخراج اين معادن، براي باشنده‌گان منطقه هيچ گونه ممانعتي موجود نيست.

احمد ضيا باشنده ولسوالي خلم، به پژواک گفت که در اين ولسوالي هم، دو معدن گچ به طور غيرقانوني کندنکاري مي شود.

نامبرده افزود که در بخش استخراج اين معادن، هيچ نوع محدوديت موجود نيست و هر کس مي‌تواند گچ مورد ضرورت خود را از اين معادن استخراج کند. به گفته‌ي وي، برخي افراد مشخص اجازه دارند تا گچ را به طور منظم از اين معادن، در موترها ببرند و براي فروش به مناطق ديگر منتقل کنند.

او گفت علاوه بر اين‌که ساحه معدن گچ اين ولسوالي زير کنترول حکومت است، اما تمام امور استخراج معدن، با برخي فرماندهان و زورمندان منطقه يي مي‌باشد.

محمد رسول (نام مستعار) رييس يک شرکت استخراجي گچ در بلخ، گفت که در اين ولايت، حدود 10 شرکت کوچک و بزرگ، مصروف کندنکاري غيرقانوني معادن گچ مي‌باشند.

وي افزود که معدن گچ ولسوالي چمتال، در منطقه تحت کنترل طالبان قرار دارد، و بر معدن گچ ولسوالي خلم، قدرت‌مندان محلي و فرماندهان پيشين مسلط هستند. به‌گفته‌ي او، اين معادن گچ، با استفاده از ديناميت (يک نوع مواد منفجره)، استخراج مي شود.

محمد رسول افزود: “هر بوري مواد منفجره ديناميت، از 30 تا 40 هزار افغاني قيمت دارد، نزديک به تمام شرکت هاي استخراجي گچ، در جريان کندنکاري معادن، از اين مواد استفاده مي کنند.”

اين مسوول شرکت کندنکاري معادن گچ گفت که به طور اوسط، روزانه حدود 200 تن گچ در ولسوالي‌هاي چمتال و خلم، به طور غيرقانوني استخراج مي شود.

“از اين‌که اين کار غيرقانوني است، پس هر موتر از 300 تا 500 افغاني، در کمربندهاي شهر رشوه مي‌دهند و پس از آن، موترهاي گچ را داخل شهر مي‌کنند.”

او گفت که هر روز به طور اوسط، 15 موتر گچ به شهر مزار داخل مي‌شود و در هر موتر به طور اوسط، 10 تن گچ بار مي شود که تمام آن 150 تن مي‌شود. به گفته‌ي او، اين گچ بعد از پروسس در شهر مزار، در بازار آزاد عرضه مي شود.

به خاطر استخراج غيرقانوني گچ در بلخ، نه تنها عوايد ملي به جيب‌هاي شخصي سرازير مي‌شود، بلکه سالانه تعدادي از کندنکاران به دليل استخراج غيرقانوني، جان خود را از دست مي دهند.

مسوولان محلي نيز کندنکاري غيرقانوني معادن گچ را تأييد مي کنند.

تاج محمد رحيمي ولسوال خلم گفت که هر سال، برخي کندنکاران اين ولسوالي، در حال استفاده از مواد انفجاري ديناميت، جان خود را از دست مي‌دهند. به‌گفته‌ي او، چند ماه پيش نيز دو تن از کندنکاران معدن گچ اين ولسوالي، در حال کندنکاري غيرقانوني جان باختند.

وي گفت که بيشتر خسارات، از اثر استعمال مواد انفجاري ديناميت به ميان مي‌آيد.

در همين حال، مسوولان رياست معادن و پتروليم بلخ تأييد مي‌کنند که در اين ولايت، برخي معادن گچ به طور غيرقانوني استخراج مي‌شود.

حاجي عثمان مدير عمومي بخش کادستري رياست معادن و پتروليم، به پژواک گفت که از سال 1394 به‌اين‌سو، اين رياست در بخش استخراج معان گچ، هيچ قراردادي را با هيچ شرکتي امضا نکرده است.

نامبرده گفت که تمام کندنکاري معادن گچ در اين ولايت، غيرقانوني و غيرمعياري مي‌باشد.

“اين نگراني‌ها را با اداره محلي بلخ و مسوولان وزارت معادن در ميان گذاشته ايم، که معادن گچ در بلخ به طور غيرقانوني کندنکاري مي شود، در اين کندنکاري باشنده‌گان منطقه، طالبان و زورمندان دخيل هستند، اما متأسفانه که تا هنوز جلو اين استخراج غيرقانوني گرفته نشده است.”

او گفت که در ولايت بلخ، تعداد زيادي معادن گچ موجود است، که بيشتر آن در مناطق ناامن قرار دارد.

مسوولان رياست معادن بلخ مي گويند که سه سال مي‌شود، آن‌ها با کدام شرکت قرارداد گچ ندارند و تمام کندنکاري‌ها در اين بخش، غيرقانوني مي‌باشد.

طبق معلومات آن‌ها، به اساس قانون، از هر تُن گچ بايد 460 افغاني ماليه اخذ شود، پس يک موتر که 10 تُن گچ بار باشد، بايد 4600 افغاني ماليه بدهد.

با اين حساب که در حال حاضر 15 موتر به شهر مزارشريف داخل مي‌شود و هر موتر 10 تُن گچ بار مي باشد، پس در يک روز 150 تن گچ مي‌شود، و ماليه‌ي يک روز آن 69000، و از يک ماه دو ميليون و هفتاد هزار افغاني مي شود.

به اساس معلومات رياست معادن، با اين حساب، سالانه حدود 25 ميليون افغاني، به عوايد دولت واگذار نمي شود.

به گفته‌ي او، از همين خاطر مقامات رياست معادن و پتروليم، نمي‌توانند به اين مناطق سفر کنند، و نه هم کدام سروي را در مورد اين معادن انجام داده مي‌توانند.

محمد افضل حديد، رييس شوراي ولايتي بلخ گفت که ناامني هاي جاري، نقش اساسي در استخراج غيرقانوني معادن گچ دارد.

او افزود که در هفت ولسوالي بلخ، جنگ جريان دارد و با استفاده از اين فرصت، مخالفان مسلح دولت و برخي افراد ديگر، به استخراج غيرقانوني معادن روي آورده اند.

حديد همچنين تأييد کرد که پوليس در کمربند مزار شريف، از موترهاي گچ، رشوه مي‌گيرد.

در عين حال، صاحب نظران محيط زيست، استفاده از مواد منفجره‌ي ديناميت در استخراج غيرقانوني معادن گچ را، براي محيط زيست خطرناک مي دانند.

رحمت الله زاهد عادلي، رييس اداره حفاظت از محيط زيست بلخ، گفت که استفاده از مواد ديناميت در بخش معدن، جنگل ها و زنده‌گي پرنده‌گان و حيوانات را تهديد مي‌کند و همچنين باعث رانش کوه ها مي‌شود.

او افزود که در اثر استفاده از اين مواد منفجره، آلوده‌گي صوتي نيز ايجاد مي شود و مقامات بايد از استفاده از مواد منفجره ديناميت، جلوگيري کنند.

منير فرهاد، سخن‌گوي والي بلخ نيز تأييد کرد که در برخي ولسوالي‌هاي اين ولايت، معادن گچ به‌طور غيرقانوني استخراج مي شود، اما افزود که مناطق يادشده، در کنترل دولت نيست.

او گفت که در پروسه کندنکاري غيرقانوني، بيشتر باشنده‌گان منطقه درگير هستند.

او اميدواري کرد که وزارت معادن و رياست معادن بلخ، بر اساس يک رويکرد جديد براي حل اين مشکل کار کنند.

فرهاد گفت که اداره محلي بلخ، در مورد چالش به ميان آمده در بخش معادن گچ، بي تفاوت نمي‌باشد.

در همين حال، سيد معراج الدين سادات، فرمانده پوليس بلخ گفت که آن‌ها هيچ شکايتي در مورد استفاده از مواد منفجره‌ي ديناميت در استخراج معدن، دريافت نکرده اند.

او افزود که عليه آن عده پوليس اقدامات جدي را انجام داده اند، که در کمربندها از موترهاي باربري، پول غيرقانوني مي گيرند.

“ما هر منسوبي را که به طور غيرقانوني از موترها پول اخذ کند، به پنجه قانون مي سپاريم. در چندين روز اخير، چند پوليس را در اين مورد دستگير کرده و به سارنوالي معرفي کرده ايم.”

ذبيح الله مجاهد سخن‌گوي طالبان، به پژواک گفت که در مورد کندنکاري غيرقانوني معدن گچ در مناطق تحت کنترل طالبان در بلخ، معلومات ندارد.

خبرگزاري پژواک