زبان مخزن تجربه‌ی فرهنگی ما

لودويگ ‌‌ويتگنشتاين مى‌گويد: «اگر به زبان ديگري صحبت مي‌کرديم، دنيا را تا حدودي متفاوت درک
مي‌کرديم».

زبان فارسى، براى من زبان ارزشمندى است. من با اين زبان بزرگ شدم، خود و جهان را شناختم؛ ديگران را شناختم و با اين زبان، براى معنا‌‌يابى و درك جهان و هستى،
مي‌کوشم.

آدمى ممكن است بعد ها به چند زبان ديگر هم تسلط پيدا كند ويا به زبان هاى ديگر حرف بزند ويا بنويسد اما؛ هميشه براى درك و مفهوم‌سازى در زبان ديگر، به زبان مادرى نياز مى‌داشته باشد.

به قول سعدى:

من چشم از او چگونه توانم نگاه داشت

کاول نظر به ديدن او ديده ور شدم

روز جهانى زبان مادرى مبارك.

مكارم دايوش

_____________________

در زبان و با زبان است که جهانِ ما شکل مي‌گيرد و افقي فراهم مي آيد که انديشيدنِ ما در آن صورت بپذيرد. ما هم در زبان مي‌انديشيم و نيز با زبان فهمِ ما نسبت به هستي به بيان در مي‌آيد. آن‌چه در قالبِ واژه‌ ها به صورت اصوات ارائه مي‌شود فهم ما از هستي و جهان است. در واقع زبان بنيادي‌ترين ظهورِ وجودِ انساني است. زبان با نحوة وجودي انسان از پيوند اساسي برخوردار شده است. زبان محمِل زنده‌گي است، چه بسا زبان مترادف با زنده‌گي کردن انسان است. انسان بدونِ زبان هرگز نمي تواند زنده‌گي کند.

سيد حسين اشراق

_____________________

زبان مادري

زبان يکي از نشانه هاي قدرت خدا در نظام هستي است که فيلسوفان آن را وجه مميز انسان شناخته اند. اما زباني که با ژرف‌ترين لايه هاي حافظه و زيباترين خاطرات يک کودک پيوند مي‌خورد، زبان مادري بوده که ظرفيت تعريف دقيق از باور ها و هويت او را دارا مي‌باشد. يونسکو دو سال پيش از نابودي 43% از شمار 7000 زبان محلي در دنيا سخن گفت، که در افغانستان نيز چندين زبان در معرض نابودي قرار دارند. به هر حال، زبان هاي ما از ظرفيت هاي مختلفي برخوردار اند که بايد اين ظرفيت ها را به چشم ثروت معنوي جامعه نگاه نمود.

بشير احمد انصاري

______________________

روز زبان مادري‌‌ست و چه خوب که زبان‌هاي ما بهانه‌هاي ما براي نفرت و حذف يک‌ديگر نه بل‌که امکاني براي درک و فهميدن هم‌ديگر باشد. هيچ زباني شايستة نفرت و تعصب نيست. هر زباني زيباست و گنجينه‌يي از تجربه‌هاي انساني را در خود دارد. وقتي زبان جديدي ياد مي‌گيريم، به هويت جديدي تعلق مي‌گيريم. شادي و اندوه کاربران زبان ديگر شادي و اندوه ما نيز مي‌شود.

از نظر من، تنها زباني که تعصب در برابر آن شايسته است، زبان افراطيت، بي‌سوادي و جنگ است که سال‌هاست جان ما را مي‌گيرد. هيچ زباني هيچ کسي را تا هنوز نکشته است مگر زبان نفرت و بنيادگرايي.

زبير رضوان

_______________________

امروز در سراسر دنیا روز زبان مادریست – زبانی که مادر های مان حرف حرف بر زبان مان نهاده و آرام آرام بر ذهن ما نشانده اند. براي هر انساني، زبان مادريش ارزش بزرگي دارد. اين ارزشمندي از آنجا سرزده است که يکي از مولفه هاي هويتي هر قوم و ملتي، زبان مادري شان مي‌باشد.

امروز صد ها زبان در جهان زنده است که انسان ها به يک يا چند تاي آن گپ مي‌زنند. اما در اين ميانه زبان مادري جاي خود را درد و هيچگاه اين جايگاه تنزل نيافته است. ما رويا هاي مان را با زبان مادري مي‌سازيم، خيالات مان را با زبان مادري در ذهن سروسامان مي‌دهيم و خواب‌هاي‌مان را با زبان مادري فکر مي‌کنيم و بازگو مي‌نماييم. اين ارزشمندي زماني براي ما پر رونق تر مي‌شود که به گويش، لهجه و زبان هاي ديگري که در دور و برمان است و ديگران با آن گپ مي‌زنند، با احترام نگاه کنيم و آنها را چون گنجينه ارجمندي براي مردمان کشور خود بدانيم و از آن ها پاسداري کنيم. تا اين‌گونه نوع نگاه و ارج گذاري در ما شکل نگيرد و پايداري نجويد، روح ملتي واحد در ميان مان بي شيمه و کم جان خواهد بود.

اگر به زبان مادري تان جايگاه و ارجي روا مي‌داريد، به زبان مادري ديگران حرمت بگذاريد.

محمد اسحق فایز