در حالي که موج سوم کرونا در افغانستان ادامه دارد، اين کشور به طور جدي با کمبود کپسول اکسيجن مواجه شده و نگراني بسياري بين مردم به وجود آمده است. در اين ميان، قطع واردات برق از ايران به هرات هم کارخانه‌هاي توليد اکسيجن را از کار انداخته است.
هرچند رياست جمهوري تاکيد مي‌کند که براي مهار مسئله کمبود اکسيجن اقدام‌هايي انجام شده است، اما اين تدابير با تاخير بوده و در عين حال ناکافي‌اند.
در ميان برنامه‌هاي فوري که حکومت اعلام کرده، خريداري کپسول‌هاي اکسيجن از کشورهاي همسايه مدنظر قرار گرفته است. وحيد مجروح، سرپرست وزارت صحت عامه، اعلام کرده که اين وزارت چهار هزار و 500 کپسول اکسيجن از ايران خريداري کرده است، اما اين کپسول‌ها هنوز به افغانستان نرسيده‌اند.
بنابر اعلام اين وزارت، روزانه حدود 300 کپسول اکسيجن هم از اوزبيکستان به افغانستان وارد مي‌شود. در کنار اين اقدام‌ها، حدود شش شرکت خصوصي در افغانستان اکسيجن توليد مي‌کنند که کمبود برق، روند توليد آن‌ها را کند کرده است. از سوي ديگر، گزارش شده است که براساس يک سوءتفاهم، کپسول‌هاي وارداتي از اوزبيکستان، خالي و بدون اکسيجن بوده‌اند.
در هرات نيز شماري از بسته‌گان بيماران بستري در بيمارستان بيماران کوويد-19 درباره پيامدهاي خطرناک کمبود اکسيجن هشدار داده‌اند. منابع محلي گفته‌اند که چند روز پيش برق وارداتي ايران به هرات در اثر حمله مخالفان مسلح به پايه‌هاي برق، قطع شده بود که فعاليت کارخانه‌هاي توليد اکسيجن را معلق کرد و توليد اکسيجن کاهش يافت، اما اکنون جريان برق دوباره وصل شده است.
دست‌گير نظري، سخن‌گوي وزارت صحت به رسانه‌ها گفته است که در سراسر افغانستان، 28 کارخانه توليد اکسيجن وجود دارد که هفت کارخانه در کابل است و دو کارخانه در هرات. به گفته‌ي او، عمليات توليد اکسيجن به دليل نبود برق متوقف نشده است؛ چون حتي اگر برق وارداتي قطع شود، منبع ديگر برق فعال مي‌شود.
جيلاني فرهاد، سخن‌گوي والي هرات، نيز گفته که روزانه 500 تا 900 کپسول اکسيجن در هرات توليد مي‌شود که به شماري از استان‌ها نيز فرستاده مي‌شود. اما با توجه به شدت موج کرونا و جمعيت بيش از 30 ميليون نفري و کمبود انرژي برق، دسترسي به اکسيجن همواره با مشکل روبه‌رو بوده است.
فيروزه عزيزي، خبرنگار افغان که پدرش در بيمارستان بستري است، در توييتي نوشته است: «چهار روز است که شب و روز در جست‌وجوي دستگاه اکسيجن‌ام تا جان پدرم را که در يک بيمارستان گران بستري است نجات دهم اما تاکنون نتوانسته‌ام آن را به راحتي پيدا کنم و ديگر توان و تحملش را ندارم.»
او همچنان گفته که فقط از طريق دوستانش توانسته است اکسيجن مورد نياز پدرش را به دست آورد و او را زنده نگه دارد.
ميزان نياز به اکسيجن در افغانستان به قدري بالا است که اين کشور را در آستانه فاجعه بزرگي قرار داده است. برخي کارشناسان باور دارند که ناتواني دولت در تهيه اکسيجن کافي در موج سوم همه‌گيري در افغانستان، افزايش مرگ‌ومير ناشي از بيماري کوويد-19 را در پي داشته است.
بر اساس آمار وزارت صحت افغانستان، شمار جان‌باخته‌گان به سه هزار و 683 تن افزايش يافته است و تنها در يک شبانه روزگذشته 71 نفر به دليل ابتلا به اين بيمار جان باخته‌اند. اين آمارهمچنين نشان مي‌دهد که در يک شبانه‌روز، يک هزار و 804 مورد تازه ابتلا به کرونا به ثبت رسيده است.
پيشتر از اين، سازمان عفو بين‌الملل نيز از کم‌کاري و اقدام ديرهنگام دولت افغانستان در تهيه اکسيجن انتقاد کرده واز دولت خواسته است که براي رفع اين کمبود فورا اقدام کند، اما مسوولان حکومتي گفته اند که نهاد‌هاي همکار مانند صندوق کودکان سازمان ملل متحد يا يونيسف و موسسه آغاخان که مسوول همکاري در ارايه خدمات صحتي در دوران همه‌گيري کرونا به دولت افغانستان بوده‌اند، در انجام مسووليت‌هاي خود کوتاهي کرده‌اند.
از سوي ديگر، افغانستان در قعر فهرست دريافت‌کننده‌گان واکسن قرار دارد. آقاي مجروح که در مجلس نمايندهگان صحبت مي‌کرد گفت که قرار بود افغانستان تا ماه مه 16 ميليون دوز واکسن دريافت کند، اما اوج‌گيري دوباره کرونا در کشور هند، برنامه را بر هم زد و مانع رسيدن واکسن به افغانستان شد.
سرپرست وزارت صحت عامه‌ي هشدار داد که گسترش ويروس کرونا در افغانستان در حال افزايش است و به شدت پيش مي‌رود. او گفته است که شدت موج سوم بيماري کوويد-19 در افغانستان، هفت برابر موج اول و دوم است و اگر شهروندان تدابير صحتي را رعايت نکنند و رفت‌وآمد ها کم نشود، اين بحران وسيع‌تر خواهد شد.
آقاي مجروح از نمايندهگان خواست تا مجلس را هم دو هفته تعطيل کنند و ماسک بزنند.
در حالي که در بسياري از کشورهاي جهان بساط همه‌گيري کرونا در حال برچيده شدن است، موج سوم در افغانستان تازه آغاز شده و رو به افزايش است و خطراتي جدي را متوجه شهروندان اين کشور کرده است. اين موج با شدت‌گيري چالش‌هاي امنيتي، خروج نيروهاي خارجي، تهديد سقوط شهرهاي بزرگ، افزايش حملات طالبان و تلفات غيرنظاميان همراه و باعث شده است تا همه‌گيري کرونا از اولويت هاي دولت افغانستان کنار گذاشته شود.
قطع برق وارداتي از کشورهاي همسايه نظير ايران و اوزبکستان و تخريب پايه‌هاي برق به دست طالبان براي افزايش فشار بيشتر بر حکومت، در کنار کمبود اکسيجن به شدت بر مشکلات دوران همه‌گيري افزوده و حکومت را در تنگناي بيشتري قرار داده است. بسياري از بيمارستان‌هاي هم اکنون با کاهش شديد برق و انرژي مواجه اند. نبود برق کافي و دايمي، استفاده از دستگاه‌ها و تجهيزات بيمارستان‌ها را با مشکل روبه‌رو و کار کارخانه‌هاي توليد اکسيجن را کند کرده است.
