سیاسی
امريکا می رود، تعهدات پايدار می ماند؟
براساس فرمان جو بايدن، رييس جمهوري امريکا قرار بود نيروهاي امريکايي تا يازدهم سپتامبر از افغانستان خارج شوند، اما لويد استين، وزير دفاع امريکا گفته ممکن است اين روند پيشتر از اين موعد پايان يابد.
فرماندهان ارتش امريکا گفته‌اند که پس از خروج نيروهاي امريکايي از افغانستان تهديدات القاعده و گروه داعش را از خارج نظارت و با آن مقابله خواهند کرد.
اما اين نگراني همچنان مطرح مي‌شود که ممکن است پيکارجويان پس از خروج نيروهاي خارجي دوباره بسيج شوند.
مقامات امريکايي گفته‌اند که ايالات متحده تاکنون هيچ توافق‌نامه‌اي براي ايجاد پايگاه يا پرواز روي فضاي افغانستان با هيچ‌يک از کشورهاي همسايه افغانستان امضا نکرده است.
جان اف کربي، سخن‌گوي پنتاگون اما گفته که امريکا در عرصه‌هاي ديپلماتيک، اقتصادي و امنيتي رابطه دوجانبه جديدي با دولت افغانستان ايجاد خواهد کرد. او همچنان گفته است که رابطه امريکا با نيروهاي امنيتي افغانستان به روش ديگر ادامه خواهد يافت.
صدر و ذيل اين خبر دچار تناقض جدي است. از يک‌سو امريکا در تلاش است که حتا زودتر از موعد اعلام شده توسط جو بايدن، نيروهاي نظامي خود را از افغانستان خارج کند، از سوي ديگر، فرماندهان نظامي آن کشور بر ادامه مبارزه با تروريزم و نيز تداوم همکاري‌ها و حمايت‌هاي امريکا از نيروهاي امنيتي افغانستان تاکيد مي‌کنند.
پرسش اين است که در شرايطي که امريکا به سرعت در حال فرار از افغانستان است، آيا تعهدات آن کشور در قبال امنيت و نيروهاي امنيتي افغانستان همچنان پايدار خواهد ماند؟
به نظر مي‌رسد براي راستي آزمايي ادعاهاي مکرر مقام‌هاي نظامي امريکا درباره ادامه‌ي حمايت آن کشور از نيروهاي امنيتي افغانستان و مبارزه با پيکارجويان تروريست در کشور، نيازي نيست منتظر وقايع آينده بمانيم و به رفتار امريکايي ها چشم بدوزيم. وضعيت جاري، همه چيز را توضيح مي‌دهد. در حالي که افغانستان در آتش خشونت‌هاي بي مهار و لگام گسيخته طالبان و پيکارجويان متحد آن گروه مي‌سوزد، قواي امريکايي به سرعت در حال فرار اند و تمهيدات امريکا براي تسهيل اين فرايند، روز به روز گسترش مي‌يابد تا همان‌گونه که لويد آستين، وزير دفاع امريکا هم گفته، فرايند خروج قبل از 11 سپتامبر تکميل شود.
از سوي ديگر، ارتباط طالبان با القاعده و ديگر شبکه‌هاي افراط گرا همچنان پا بر جاست و چه بسا گسترش و تعميق يافته است و هيچ نشانه اي مبني بر تعهد طالبان به شرايط امريکا درباره قطع ارتباط با القاعده و عدم حمايت از تروريزم وجود ندارد.
اين‌همه در حالي است که نيروهاي امنيتي افغانستان به سختي در برابر موج خشونت‌هاي رو به گسترش در سراسر کشور، مقابله مي‌کنند و در برخي جبهات، مجبور به عقب نشيني شده اند.
کارشناسان مسايل نظامي به اين باور اند که اگر امريکا به تعهدات امنيتي خود در قبال دولت افغانستان، وفادار بود، در شرايط کنوني تصميم به ترک افغانستان نمي‌گرفت يا دست کم تا زماني که نيروهاي آن کشور در افغانستان خضور دارند، به حمايت از نيروهاي امنيتي کشور در مبارزه با طالبان و تروريزم ادامه مي‌داد.
به باور آگاهان، تاکيدهاي مکرر مقام هاي سياسي و نظامي امريکا بر ادامه حمايت آن کشور از افغانستان و نيروهاي امنيتي کشور در مقابله با تروريزم، پيش از آن‌که يک راهبرد نظامي صادقانه باشد، مصرف سياسي و تبليغاتي داخلي دارد، زيرا افزون بر فشارهاي پيوسته نماينده‌گان کنگره، اقشار مختلف مردم و جامعه سياسي و درجه داران نظامي امريکا هم نگران عواقب آينده تصميم خطرناک بايدن درباره ترک کامل افغانستان هستند. آن‌ها همه روزه، اين تصميم را به چالش مي‌کشند و نسبت به پيامدهاي ويران‌گر و مرگ‌بار آن هشدار مي‌دهند.
بخشي از اين هشدارها معطوف به امنيت ملي ايالات متحده و خطر تکرار يک فاجعه ديگر شبيه حملاتي است که در 11 سپتامبر 2001 رخ داد. به اين ترتيب، مقام‌هاي کاخ سفيد و پنتاگون مجبور اند به طور مستمر به اين نگراني‌ها پاسخ داده و نسبت به آنچه در حال رخ دادن است به طيف هاي نگران، اطمينان دهند.
با اين وصف، در افغانستان، وضعيت عميقاً وخيم و بحراني است و چشم انداز تيره و خطرناکي در برابر نيروهاي امنيتي کشور قرار دارد، نيروهايي که در ميدان جنگي که امريکا و متحدانش شعله ور کرده اند، تنها رها شده اند.
نرگس اعتماد
